[zaloguj się]
[pdf]

OPANOWANY (11) part praet pass pf

Oba o oraz oba a jasne.

Fleksja
sg
mNopanowany fN nN
G Gopanowanéj Gopanowanégo
I Iopanowaną I
pl
N m pers opanowani
subst opanowané
G opanowanych
A m pers opanowan(e)

sg m N opanowany (1). ◊ f G opanowanéj (1). ◊ I opanowaną (1). ◊ n G opanowanégo (2); -égo (1), -(e)go (1). ◊ pl N m pers opanowani (1). subst opanowané (2); -é (1), -(e) (1). ◊ G opanowanych (2). ◊ A m pers opanowan(e) (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: opanowany od kogo (3), opanowany kim (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w. s. v. opanować.

1. Wzięty, zagarnięty; occupatus JanStat (7): Prouincialis – Przinalezaczi do panſtwa opanowanego. Calep 869a.

W połączeniach szeregowych (5): á ieſliby wſzytkich y kożdéy rzeczy z oſobná vłápionéy/ náiechánéy/ opánowánéy/ ćiążánéy nie wróćił/ y z krzywd y z ſzkód vczynionych y z iáwnéy obrázy ſluſznéy nagrody [...] nie vczynił: tedy [...] klątwam Kośćielnym ma być podległy. SarnStat 897, 897, 1097, 1101 [2 r.].

Szereg: »wzięty i opanowany« (1): ták téż chcemy tymże ſpoſobem z dóbr w źiemiách Miſtrzá y Zakonu wźiętych y opánowánych áby było chowano. SarnStat 1074. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]
2. Ten, nad którym rozciągnięta jest czyjaś władza (4): Iáko Páweł s. nápiſał o tym wdzięcżnym kroleſtwie iego [Boga Ojca]/ cieſzącz nas ábychmy ſie rozrádowáli/ żechmy tu ſą w nim opánowáni od niego RejPos 53v.
Wyrażenie: »opanowany od diabła« [szyk 1:1] (2): Auguſtyn ś. powiáda/ że w iednym folwárku był dom od dyabłá opánowány WujJud 226v; ktory [Iezus] chodźił czyniąc dobrze/ y vzdrawiáiąc wſzytkie opánowáne od dyabłá [oppressos a diabolo]: ábowiem z nim był Bog. WujNT Act 10/38.
W przen (1): komu z vſt moich Duch nie moy pożytecżen? y zmyſły wſzytki Cięſzkim/ nieznośnym gościem opánowáne KochOdpr Dv.

Cf OPANOWAĆ

IM