[zaloguj się]
[pdf]

OPŁAKOWAĆ (24) vb impf

-p- (21), -pp- (3).

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w opłakać oraz -ować); pierwsze a jasne.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 opłakuję opłakujem
2 opłakujesz
3 opłakuje
praet
sg pl
3 m opłakowåł m pers opłakowali
fut
sg
1 f będę opłakowała
imperativus
sg pl
2 opłakuj opłakujcie
3 niech opłakuje
impersonalis
opłakuje się
participia
part praes act opłakując

praes 1 sg opłakuję (9). ◊ 2 sg opłakujesz (1). ◊ 3 sg opłakuje (5). ◊ 1 pl opłakujem (1). ◊ praet 3 sg m opłakowåł (1). ◊ [3 pl m pers opłakowali.] ◊ fut 1 sg f będę opłakowała (1). ◊ imp 2 sg opłakuj (1). ◊ 3 sg niech opłakuje (1). ◊ 2 pl opłakujcie (1). ◊ impers opłakuje się (1). ◊ part praes act opłakując (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. opłakać.

Wylewać łzy nad kimś lub nad czymś, płakać po kim, po czym, wyrażać żal, skruchę; complorare, deflere, delacrimare, deplangere, deplorare, illacrimare, miserari Calep (24): Opłákuie ſie vpadek Thyru miáſtá pomorſkiego y bogátego Leop Ez 27 arg; Miseror – Załoſcz mąm, Opłakuię. Calep 665b, 228a, 296b, 299b, 307b [2 r.], 503b.

opłakować czego (1): Ale o tho proſzę ábych miáłá przedłużenie dwá mieſiącá/ w ktorych będę opłákowáłá ſwoiey młodośći s przyrodzonymi ſwoimi po gorach chodząc BielKron 51.

opłakować co (10): Duchem Swiętym zápalony przećiwko błuźnierzom naświętſzego Sákrámentu ná dźień Bożego ćiáłá/ opłákował vpadek Korony Polſkiey OrzRozm G2v; Spiewał potym Dawid żáłobliwe pieśni/ opłákuiąc śmierć Saułowę y Ionáty. BielKron 69; KlonŻal B3v; PudłFr 43; Przeto vpámiętay ſię duſzo moiá/ á opłákuy złośći ſwe poki z świátá niezeydźieſz SkarŻyw 120; MARIA Mágdálená grzechy ſwe opłákuie. WujNT Aaaaaa; WysKaz 5; PowodPr 9; VotSzl A2; KmitaSpit A3; [HerbOdpow Cc].

opłakować kogo (G. a. A) (4): Moiego dobrodzieiá zemną opłákuyćie WisznTr 8, 8, 25, 31; [KromHist 44].

W charakterystycznych połączeniach: opłakować młodości; opłakować człowieka, dobrodzieja, grzechy, kości, mieszkanie, niedbalstwo, nieszczęście (2), powinnych, śmierć, upadek (2), złości.

Zwroty: »opłakować łzami« [szyk zmienny] (2): WisznTr 31; w niewoli wiecżney pod Pány ſrogiemi/ Opłákuie nieſzcżęśćie łzámi gorącemi. KmitaSpit A3.

»opłakować z żalem, z żałością« (1:1): Calep 299b; Z Záłośćią y ſpodziwieniem wielkim częſtokroć opłákuię niedbálſtwo VotSzl A2.

W przen (1): Dwoie dźieći opłákuiąc ſtrumień nie vięty/ Nárzeka w brzegi wpadáiąc/ żalem będąc zięty. KlonŻal B3v.

Synonim: żałować.

Formacje współrdzenne cf PŁAKAĆ.

Cf OPŁAKAWAĆ

TZ