[zaloguj się]
[pdf]

ORĘDOWNIK (7) sb m

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w orędować oraz -ownik; tak też Cn).

Fleksja
sg pl
N orędownik
G orędownika
A orędownika orędowniki
I orędowniki(e)m

sg N orędownik (2). ◊ G orędownika (1). ◊ A orędownika (1). ◊ I orędowniki(e)m (2). ◊ pl A orędowniki (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Ten, kto oręduje, wstawia się za kimś, protektor, rzecznik (5): My wierni ná Páná tego pátrzmy/ á Orędowniká ſwego znaymy ArtKanc G14v.

W połączeniach szeregowych (2): y proſze ſobie na wſpomożenie pana Ieſu Chriſta orędownika/ prziczincze/ y iednacza mego SeklKat X; KrowObr 46v.

Wyrażenia: »orędownik ku Bogu« (1): Rycerz ten który ſwego páná łáſkę ſtráćił/ ieſtći grzeſzny cżłowiek/ ktory áby trzymał łáſkę páná ſwego ſle orędowniki ku Bogu/ to ieſt/ namileyſze ludźi Bogu/ iákoby krewne á przyiaćiele. HistRzym 71v.

»za swoj lud orędownik« (1): Nowąś drogę k niebu ſpráwił/ gdyś ſię w niebie Oycu ſtáwił/ byś był Pośrzednikiem/ á zá ſwoy lud Orędownikiem. ArtKanc I4.

Szereg: »pośrzednik a orędownik« (1): ArtKanc I4 cf »za swoj lud orędownik«.
2. Posłaniec, wysłannik; internuntius, legatus, nuncius Cn (2): Poſeł niezbożny wpadnie we złe/ á orędownik prawdziwy [legatus veritatum] (ieſt) lekárſtwo. BibRadz Prov 13/19.
Wyrażenie: »wesoły orędownik« (1): ktory mi powiedział rzekąc/ oto vmárł Saul/ á zdáło mu ſię iákoby dobrą nowinę powiedział (marg) Wł. á ten był iáko weſoły orędownik w ocżách ſwych (–) [et ipse erat velut evangelisans in oculis suis] BudBib 2.Reg 4/10.

Synonimy: 1. pośrzednik, prokurator; 2. poseł, posłaniec.

BK