[zaloguj się]
[pdf]

ROZMIERZANIE (10) sb n

Teksty nie oznaczają é; o prawdopodobnie jasne (tak w roz-); a jasne.

Fleksja
sg
N rozmierzani(e)
G rozmierzaniå
L rozmierzaniu

sg N rozmierzani(e) (1). ◊ G rozmierzaniå (7); -å (3), -a (1) KwiatKsiąż, -(a) (3). ◊ L rozmierzaniu (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w. s.v. rozmierzyć; poza tym w objaśnieniu s.v. rozmiar.

1. Dokonywanie pomiaru (pomiarów), mierzenie; dimensio, metatio Cn (8):

rozmierzanie czego (1): Trzebá wiedźieć iáka miárá á wagá w lekárſtwiech ma być: á dla łátwiego rozmierzánia wagi lekárſkiey ná poſpolity obyczay obroćimy. SienLek 45v.

a. Mierzenie powierzchni gruntu; geometria (7): Przeto piſzą iż Egipciánie napierwey tę náukę wynaleźli Geometrią/ to ieſt rozmierzánie. BielKron 270.
Wyrażenia: »mistrz rozmierzania« = geometra Murm, BartBydg; geometer BartBydg [szyk 2:1] (3): Geometra, eyn kunſtlich auſz meſſer Rozmyerzánya miſtrz. Murm 178; BartBydg 64 [2 r.].

»pręt do rozmierzania roli« (1): Acaena, Virga erat longa pedes decem, qua agros dimetiebantur – Pręt do rozmierzanią rolij. Calep 11b.

»rozmierzanie ziemie« (2): Geometria Nauka około rozmierzania ziemie. KwiatKsiąż I3 marg, K3 marg.

Szereg: »wymierzanie albo rozmierzanie« (1): Matematica dicitur scientia [...] Po polsku. Náuká ktora ſię około wymierzania/ albo rozmierzániá ziemie [...] obiera. KwiatKsiąż K3 marg.
2. Poznawanie, wyjaśnianie [czego] (2):

W połączeniu szeregowym (1): Cżlowiek [urodzony w koniunkcji Merkurego] bywa navcżony w gwiazdarzkiey navcze/ w muzycze/ w dzalaniu licżby/ w rozmierzaniu rzecży trudnych. wnavkach miſtrowſkich/ w filozophij/ w kupiecztwie w wykladaniu ięzykow, w rzecżach chytrich. FalZiol V 51v.

Wyrażenie: »rozmierzanie świata« (1): Drudzy byli Mędrcy Włoſcy/ ktorych przodek Pitágorás/ ten ſie nie obierał iedno w licżbie á rozmierzániu ſwiátá y w ſpiewániu. BielKron 121v.

Cf ROZMIERZAĆ

KO