[zaloguj się]
[pdf]

ORYZON (2) sb m

Pierwsze o pisanie dużą literą; -(o)n, -on-.

Fleksja
sg pl
N oryz(o)n
A oryzony

sg N oryz(o)n (1). ◊ pl A oryzony (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.: horyzont.

Widnokrąg albo tzw. horyzont astronomiczny, tj. koło wielkie na sferze niebieskiej (z grec. ᾽ορίζων) [horizon – kres albo cyrkiel na niebie, jako go któ może wokoł po ziemi oczyma ogarnąć, id est: wszystko to, jako daleko dojźrzeć możemy w okoł około siebie, vel sic: połowica nieba albo hemispherii, którą my oczyma swemi ogarnąć możemy, bo każdy z nas połowicę nieba widzi, a połowica pod ziemią jest, to tedy „horizon” zową, jako daleko oczyma dojźrzeć możemy Mącz 158b; – okrąg nieba, tak jako daleko widzisz Calep; kraj świata, który kto z wysokiego miesca okiem w koło obejrzeć nadalej może – horizon Cn] (2): Y vyźrzę [...] W twarzy [Boga] oświecáiący/ (Z ktorey Oryzon śmiele Swe świátło bierze/ gdy káżeſz władnący) Ray/ wiecżny wiek dáiący. GrabowSet R.
Wyrażenie: »oryzon niebieski« (1): A ty śliczna Errato [...] bądź gotowa wygráwáć z ochotą/ Nie Marſowé zabáwy/ áni Oryzony Niebieſkié ſławić OstrEpit A2.

Cf HORYZONT

MK