« Poprzednie hasło: OSŁABIALE | Następne hasło: OSŁABIANIE » |
OSŁABIAŁY (9) part praet act
o oraz oba a jasne.
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | osłabiały | f | N | osłabiałå |
G | osłabiał(e)go | G |
pl | ||
---|---|---|
G | osłabiałych | |
D | osłabiałym | |
A | subst | osłabiał(e) |
L | osłabiałych | |
inne formy | ||
pl N subst f - osłabiały, osłabiał(e) |
sg m N osłabiały (2). ◊ G osłabiał(e)go (1). ◊ f N osłabiałå (1). ◊ pl N subst f (praed) osłabiały (1) RejAp, osłabiał(e) (1) Leop. ◊ [G osłabiałych.] ◊ D osłabiałym (1). ◊ A subst osłabiał(e) (2). ◊ [L osłabiałych.]
Sł stp, Cn brak, Linde XVII w. s.v. osłabnąć.
Znaczenia
1. Nadwątlonym bezsilny, niemocny; infirmatus Calep (3): iż nie tylko mocy ziemſkie/ ále y forty piekielne nic nie mogą przećiwko niey [nauce apostołów] á bárzo ſą oſłábiáły. RejAp 57; áby gdy rośćie śiłá/ y moc w ſynach y w dźiatkách/ oſłábiáłym rodźicóm ſwym w téy śile/ co piérwey mieli/ podpomożenié dawali BiałKat 53v; Calep 533b; [Bo ták oſobliwą Stárośćią Pan Bog z łáſki ſwey Iey M. Pánią Mátkę W. M. obdárzyć racżył/ że in vigore animi, w ſpoſobnym zdrowiu y w śiłách nie owſzeyki oſłábiáłych / nie tylo práwnuki/ ále też Trinepotes: to ieſt/ wnuki wnukow ſwoich ſzcżęśliwie [...] oglądáłá CiceroBud A2v].
[osłabiały w czym (1): wiele ludźi w wierze oſłábiáłych/ náuká/ piſánie/ rozmowy y kazánia ich pokrzepiły WujBib *4.]
2. Nie taki jak należy; chory; zniszczony; zmniejszony (6): Y będą wilgotne rzecży iego oſlábiáłe [Et erunt irrigua eius flaccentia] Leop Is 19/10; kiedy [macica] oſłábiáła/ zácząć/ álbo donośić niemoże Oczko 23; BielSat N3v; Hrubey proſtey dębiny w zamek náwoźićie. Z ktorey ſtrony parkany oſłábiáłe znaćie/ W koło ie tą dębiną gęſto obſtáwiayćie. BielSjem 40 [idem BielSat]; iż iáko do záoſtrzenia oſłábiáłego áppetytu/ rozmáite środki y lekárſtwá ludzie wynáyduią LatHar 512.
osłabiały w czym (1): A IESLIBY Stároftá w tym niedbáły był y oſłábiáły, tedy grzywien ſto przepádnie. SarnStat 545.
Synonim: niemocny.
Cf OSŁABIEĆ
MŚ