[zaloguj się]
[pdf]

OSWOBODZAĆ (4) vb impf

oswobodzać (3), oswabadzać (1), [oswobadzać]; oswobodzać CzechRozm, CzechEp, ActReg; oswabadzać GrabowSet.

Pierwsze i drugie o jasne; trzecie o prawdopodobnie jasne (tak w oswobodzić); pierwsze i drugie a pochylone, końcowe a jasne.

Fleksja
inf oswobodzać
indicativus
praes
sg
3 oswåbådzå
fut
sg
1 m oswobodzać będę
conditionalis
sg
3 m by oswobodzåł

inf oswobodzać (1). ◊ praes 3 sg oswåbådzå (1). ◊ fut 1 sg m oswobodzać będę (1). ◊ con 3 sg m by oswobodzåł (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI i XVIII w. s.v. oswobodzić.

Uwalniać od kogoś, czegoś, przywracać wolność (4):

oswobodzać co (2): CzechEp 10; zeby te dobra wyzey pomienione wyswobodzone bydz mogły. Ktore P. Podskarbi WXL oswobodzać będziepowinien. ActReg 45.

oswobodzać kogo z czego, [od czego] (1): CzechRozm 30; [że [Bóg] Syná ſwego od niebeſpieczeńſtwá oſwobodźił. Dáiąc w tym znáć [...] że gdy raczy/ od niebeſpieczeńſtwá wſzelákiégo wierné ſwé oſwobadza. BiałPos 120 (Linde)].

oswabadzać z czego (1): Z więźienia ſwe wybáwia/ á wzrok ślepym wráca [Bóg]/ Z vćiſku oſwabadza/ choroby vkraca GrabowSet D2.

W przen (2): że ſie Chriſtus przed Zydy/ w grubych ćiemnośćiách chodzącymi/ á niewolą grzechow ná ſobie noſzącymi/ ná to być od Bogá poſłánym opowiedał/ áby tych coby do niego przyſzli oſwiecał/ á wierzących w ſię z niewoley grzechu oſwobodzał. CzechRozm 30.

W przeciwstawieniu: »niewolić ... oswobodzać« (1): tylkoż prawdy zbytnim folgowániem nie niewoląć [!] z inſzey ſtrony/ gdy ią z drugiey oſwobodzáć będę. CzechEp 10.

Synonim: wyzwalać.

Formacje współrdzenne cf ŚWIEBODZIĆ.

EW