[zaloguj się]
[pdf]

OSZUKIWAĆ (22) vb impf

-ki- (9), -ky- (3).

o prawdopodobnie jasne (tak w oszukawać); a jasne.

Fleksja
inf oszukiwać
indicativus
praes
sg pl
1 oszukuję, oszukiwåm
3 oszukiwå oszukiwają
imperativus
sg
2 oszukuj
conditionalis
sg pl
1 m m pers bysmy oszukiwali
3 m by oszukiwåł m pers by oszukiwali

inf oszukiwać (2). ◊ praes 1 sg oszukuję (9), oszukiwåm (2) Calep (9:2). ◊ 3 sg oszukiwå (3). ◊ 3 pl oszukiwają (2). ◊ imp 2 sg oszukuj (1). ◊ con 3 sg m by oszukiwåł (1). ◊ 1 pl m pers bysmy oszukiwali (1). ◊ 3 pl m pers by oszukiwali (1).

Sł stp brak, Cn notuje, XVIII w. s.v. oszukać.

Świadomie wprowadzać w błąd, zwodzić, podchodzić podstępnie, zdradziecko; narażać na straty moralne lub materialne; circumvenire Calep, Vulg; decipere, fallere, frustrare Calep, Cn; circumscribere, illudere, implanare, inescare, infucare, ludificare Calep; deludere, eludere, fraudare, fucare, intervertere, pervertere, seducere, supplantare Cn [w tym: kogo, co (10)] (22): zbytnie miłośći do ſercá przypuſzcżenie/ oſzukiwa cżęſtokroć zdánie náſze/ thák bárzo/ że then cżłowiek ktorego miłuiemy/ zda ſie nam ieden ſam ná ſwiecie GórnDworz C4; á niecnothę záſię mogł by názwáć głupſtwem/ á nieumieiętnoſcią/ ktora oſzukiwa cżłowieká/ á złe zá dobre pokázuie GórnDworz Ff3v; Inesco – Ponętę daię, oſſukuię. Calep 530b, 199a, 200a, 291a, 406a, 437b (11); ktorych [heretyków] zdrády/ mdleyſze y niedbálſze Kátholiki oſzukiwáć nigdy nie przeſtáią. WujNT przedm 3; bo iż ći ich Oſzukywáią, przeto boią ſię by tákże Nie oſzukywáli ich y drudzy. CiekPotr 79; ábyſmy nikogoż nie oſzukiwáli iáko prośći y vprzeymi: á ſámi ſię też oſzukáć nie dáli/ iáko mądrzy y oſtrożni. SkarKazSej 662a; Więc też drugie łotrynie/ y po śmierci chćiáły Mężowe oſzukiwáć dźiedźice: y śmiáły Záſtąpiwſzy ſkim inſzym/ mowić że to brzemię Ieſzcże nieboſzcżykowſkie ieſt właśćiwe plemię. KlonWor 62; Ieſli ty wieſz co przedaſz: niech ten wie co kupi: Nie oſzukuy bliźniego/ choćby náder głupi. KlonWor 68.
Zwroty:»pod płaszczykiem [czego] oszukiwać« (1): A Naprzod o tych ktorzy pod płaſzcżykiem Nabożeńſtwá oſzukiwáią. PRzydźie nam teraz mowić o Naturze Liśiey KlonWor 46.

»oszukiwać sam siebie« (1): bo głupi cżłowiek oſzukiwa ſam ſiebie/ á ſam ſobie ieſt kłamcą GórnDworz Ee4v.

Szereg: »nie podchodzić ani oszukiwać« (1): á żeby kto nie podchodźił/ áni oſzukiwał w ſpráwie brátá ſwego [et ne quis supergrediatur neque circumveniat in negotio fratrem suum] WujNT 1.Thess 4/6.

Synonimy cf OSZUKAWAĆ.

Formacje współrdzenne cf SZUKAĆ.

IM