[zaloguj się]
[pdf]

OTŁUKAĆ (5) vb impf

o oraz a jasne.

Fleksja
inf otłukać
indicativus
praes
sg pl
1 otłukåm
3 otłukå otłukają
praet
sg pl
3 m m pers otłukali
f otłukała m an

[inf otłukać.] ◊ praes 1 sg otłukåm (2). ◊ 3 sg otłukå (1). ◊ 3 pl otłukają (1). ◊ praet 3 sg f otłukała (1). ◊ [3 pl m pers otłukali.]

Sł stp w innym znaczeniu, Cn notuje, Linde XVII (z Cn) – XVIII w. s.v. otłuc.

1. Bić kogoś; delumbare Calep (1): [Quaſſo Tłukę otłukam/ wątlę. UrsinGramm 228.]

otłukać kogo, co (1): Delumbo – Biodri obijąm, ottłukąm. Calep 302b; [ferimurque {othluka nas} procella Glosy II nr 74/91.]

2. Oddzielać łupinę od ziarna [co] (2): [Acżkolwiek ieſt ieden rodzay lnu ktory w náſzych ſtronach przędlec zowią/ tego nie trzebá otłukać/ ále ſámo náśienie z głowek wyſkacże Cresc 1571 188.]

[otłukać z czego: sed ipsi vadant et colligant stipulas [...] albo ſſamÿ yvſz bedv chodzicz mvſzely po polu. po ſzczernÿſkv/ ſbierayvc〚ſzbla {ſzdebla} a ſnych othlukaly plewÿ TomZbrudzBrul Ex 5/7.]

a. Oddzielać łupinę od ziarna w stępie (kamiennym lub drewnianym naczyniu z tłuczkiem); pisare Mącz, Cn; (ex)pinsere Cn [co] (2): Pisor, Stępkarz/ Zárnarz/ álbo krupiarz/ Który yágły álbo krupy czini/ w ſtępách otłuka/ y w żárnách miele. Mącz 301b.

otłukać z czego (1): Piso, Tłukę ośći álbo łuſzcziny otłukam/ yáko z yęczmieniá y z proſá. Mącz 301b.

3. Strącać owoce lub gałęzie z drzewa uderzając kijem lub prętem [co czym] (2): A báby s ſzefelinow/ przęſlice dzyáłáią/ Albo żołądź ná Dębye imi otłukáią. RejZwierz 117, 117; [Drudzy záśię nigdy nie obrzezuią winá [...]/ ále ie żerdźiámi obijáią áby opádáły ktore ſą ſuche/ ácżkolwie drugdźie nie otłukáią ich ále im dopuſzcżáią rość Cresc 1571 317].

Synonimy: 1. bić, obijać; 3. obijać, strącać.

Formacje współrdzenne cf TŁUC.

Cf OTŁUKANIE, [OTŁUKAN]

JB