[zaloguj się]
[pdf]

OZOR (4) sb m

Teksty nie oznaczają ó; pierwsze o prawdopodobnie jasne (tak w o-); -ór, -or- (tak Cn).

Fleksja
sg pl
N ozór
G ozorów
A ozór ozory

sg [N ozór.] ◊ A ozór (3). ◊ pl [G ozorów.] ◊ A ozory (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Język bydlęcia lub ptaka; lingua bubula a. suilla Cn (4): poſłał do iednego Egipſkiego kápłaná gdy ofiáry bogom ſwym [...] rozrębował/ áby mu ſztukę z onych ofiar co nagorſzą y co nalepſzą poſłał. A kſiądz mu poſłał ozor/ y wſkazał do niego: Tá ſztuká v bydlęciá nie ieſt ſzkodliwa RejZwierc 84; Zołny záſię łákome wpuſzcżáią ozory Do oká vlowego KlonWor 45; [Ozor/ Lingua bruti alicuius. Volck Ppp4v].

W porównaniu (1): Albo iáko nędzny on Nábuchodonozor/ Co żárł ſiáno iáko Woł/ wywieśiwſzy ozor. RejZwierz 103v.

Zwrot: »ozor wywiesić« [szyk zmienny] (2): Gdy na Liſa głod przychodzi/ tedy ſie zdechłym vcżyni, y wzwaliwſzi ſie leżi gębę odtworzywſzy/ á ozor wywieſiwſzy/ tedy ptacy [...] iako ku ſcirwu do gęby przylathaią FalZioł IV 14a; RejZwierz 103v.
[Wyrażenie: »ozor wołowy« = jako przedmiot daniny: Summa summarum wszelakich dochodów [...] Łoju dannego od rzeźników [...] Ozorów wołowych od rzeźników gdańskich, od pastwisk 60, per gr. 3, fl. 6 LustrPom 153, 148; LustrMalb 1570/144.]

Synonim: język.

EW