« Poprzednie hasło: PALLIJUS | Następne hasło: 1. PALMA » |
PALLIJUSZ (8) sb m
pallijusz (4), pallijus (4); pallijusz KrowObr (2), SkarŻyw (2); pallijus SkarJedn (4).
a jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
A | pallijusz | pallijusze |
I | pallijuszami |
sg A pallijusz (6). ◊ pl A pallijusze (1). ◊ I pallijuszami (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVII – XVIII w. s.v. paliusz.
Biała, wełniana taśma z 6 czarnymi krzyżykami, noszona przez papieża na szyi i nadawana przez niego także innym dostojnikom; symbol i oznaka najwyższej władzy w Kościele rzymskokatolickim; pallium Cn (8): Izali [Piotr św.] iákie pálliuſze przedawał/ y po wſzyſtkim ſwiećie rosſyłał? KrowObr 26; ná tenże cżas Grekowie ſie znowu z ſtolicą Apoſtolſką ziednocżyli. y po Pállius/ to ieſt moc duchowną ná náſtawániu ſwoim/ Pátryárchowie Carogroccy y inni do ſtolice Apoſtolſkiey ſłáli SkarJedn 262, 261, 369; ná oſtátek [św. Dunstanus] ná Arcybiſkupſtwo Kántuáryjſkie/ dla ktorego po Pálliuſz ſam do Rzymv iáchał/ [...] wzięty był. SkarŻyw 509, 518.
Zwrot: »pallijus[z otrzymać], wziąć« (1): SkarJedn 261; [Szedł ſam do Rzymv y Palliuſz ábo Arcybiſkupią moc otrzymał. SkarŻyw 330 (Linde)].
W połączeniu szeregowym (1): Ieſztze teſz tá mátká nietzyſta [tj. papiestwo]/ vmocniłá páńſtwo ſwoie/ y Kroleſtwo/ Annatámi/ Sakrámi/ Pálliuſzámi/ Kortyſany/ Oleymi/ báránkámi/ Kádzidłem/ Złotem/ Mirrą/ Popiołem/ á náoſtátek Bogiem ſwoim KrowObr 242.
SBu