« Poprzednie hasło: PAŁAJĄCY | Następne hasło: [PAŁASZ] » |
PAŁANIE (5) sb n
Pierwsze a pochylone, drugie jasne; teksty nie oznaczają é oraz -é (Cn e pochylone).
Fleksja
sg | |
---|---|
N | påłani(e) |
G | påłaniå |
A | påłani(e) |
sg N påłani(e) (3). ◊ G påłaniå (1). ◊ A påłani(e) (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w. (z Cn) w. pałać.
Znaczenia
- 1. [Palenie się]
- 2. Upał, gorąco (3)
- 3. Silne uczucie; przen (2)
1. [Palenie się:
Wyrażenie: peryfr. »ogień pałania« = piekło: z tego świátá ſchodzą/ Przed ſtráſzliwego Boſtwá Máieſtat przychodzą: Gdźie ſtawſzy oſądzony z wyroku wiecżnego/ Poydźie w Niebo lub w ogień pałánia ſtráſznego KołakWiek C2v.]
2. Upał, gorąco; flagrantia Mącz, Cn; fervor Mącz; aestus, aestuatio Cn (3): Flagrantia, Gorącość/ Pałánie. Mącz 129b.
Wyrażenie: »pałanie słoneczne« (2): Inhabitabilis regio, propter adustionem solis nimiam, W tey kráyinie ludzie nie mogą mieſzkáć dla wielkiego pałánia słonecznego. Mącz 151c, 121a.
3. Silne uczucie; przen; ardor Mącz (2): Concupiscentia, Pożądánie. Ut, concupiscentia carnalis, Pałánie álbo Zapáliſtość/ á ogień cieleſny. Mącz 72d.
pałanie czego (1): Omnium cupiditatum ardore restincto, Záduśiwſzy pałánie wſzech żądliwośći. Mącz 416b. Cf Wyrażenia.
[Wyrażenia: »pałanie gniewu«: niećierpliwość/ nieporządne pałanie miłośći y gniewu/ sąć iſćie ſami wſobie grzechami wielkiemi UstKościel 48v.
»pałanie miłości«: UstKościel 48v cf »pałanie gniewu«.]
Cf PAŁAĆ
HK