[zaloguj się]
[pdf]

PANIĘCY (6) ai

a pochylone.

Fleksja
sg
m Gpånięc(e)go f G
D Dpånięcy
Apånięcy A
Lpånięcym L
pl
N subst pånięc(e)
G pånięcych
I m pånięcymi

sg m G pånięc(e)go (1). ◊ A pånięcy (1). ◊ L pånięcym (1). ◊ [f D pånięcy.] ◊ pl [N subst pånięc(e).] ◊ G pånięcych (2). ◊ I m pånięcymi (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.

Przymiotnik od „panię” ‘człowiek wysokiego stanu’; augustus Cn (6):
Wyrażenie: »panięcy stan« = panowie, ludzie wysokiego stanu [szyk 1:1] (2): bo ieſzibyſmy [!] ſobie obráli s Panięcego ſtanu Elektá ábo Elekti/ tedybyſmy wielkie vbliżenie ſucceſſorom ſwym vczynili/ [...] że iedno s ſtanow Páńſkich Krol ma być obieran MycPrz II C3v, II A3.
a. Należący do człowieka wysokiego stanu, przeznaczony dla niego (3): [Roſkoſzny to ptak [kuropatwa] do ſtołu ſie zgodzi/ Do Panięcego bo nie tanie chodzi. CygMyśl Dv; co vczynił pilnie Sigmunt z zápalonymi pochodniámi/ [...] koło woyſká przez cáłą onę noc ieżdżąc [...] y do Namiotow panięcych wchodząc StryjKron 675.]
Wyrażenia: »panięcy dwor« (1): IDźćie Kiąſzki [!] do ludzi [...]. Doznaćie y wdzięcżnośći/ doznaćie nágány/ Bo rozne obycżáie máią rozne Pány. Ieſlł [!] ſie wam przyda być ná panięcym dworze WisznTr 5.

»panięcy koronny« [derywat kompleksowy od nie zaświadczonego u nas »panięta koronne«, cf »panowie koronni«] (1): Z páwęzámi Rot kilko Polſkich z bokow ſtało/ Zołnierzow też y Pocztow Panięcych niemáło Koronnych StryjKron 742.

»poczet panięcy« (2): gdzie więkſzą [!] część pocztow panięcych [...] Litewſkim álbo Kozáckim ſtroiem z wielkim koſztem przybrána byłá. StryjKron 707, 742, [730].

[Szereg: »ślachecki i panięcy«: W ktorym [hufie] Slácheckie poczty y panięce ſtały StryjKron 730.]
b. [Będący człowiekiem wysokiego stanu:
Wyrażenie: »panięca osoba«: [...] Zwycżáiom tych tám kráin záſtárzáłym Przypátruiąc ſię [...] Y z ſwym dożorcą/ ktorego przy ſobie Miał: iák przyſtáło Panięcy oſobie. RybWierszeŻałob A3v.]
A. Od znacz. ‘młody mężczyzna wysokiego stanu’ (1):
Wyrażenie: »stan panięcy« (1): Przeformuie ná ſwoy kſztałt paniątká niewinne/ [...] Iuż to głupi v niego/ kto mu rádźi ſkromno Prowádźić ſtan panięcy; woli go wieść ſzumno. KlonWor 57.

Cf PANICZY

LWil