« Poprzednie hasło: PANOSTWO | Następne hasło: PANOSZKI » |
PANOSZA (8) sb m
Oba a jasne; o prawdopodobnie jasne (tak w junosza).
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | panosza | panosze |
G | panoszew | |
D | panosz(o)m |
sg N panosza (6). ◊ pl N panosze (1). ◊ [G panoszew.] ◊ D panosz(o)m (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVII w.
Znaczenia
1. Człowiek wysokiego stanu (5): Rzadki pánoſzá bez iedwabiow/ bez poſzoſtnych koni/ bez kilánaśćie páchołkow SkarKazSej 704b; [GlosyKórn II 175].
W tytule (1): (nagł) Pánoſzá. (–) To ieſt/ Wyſławienie pánow y paniąt zieḿ Ruſkich y Podolſkich PaprPan kt.
a. O wielkorządcy prowincji w Persji; satrapa BartBydg; satrapes HistAl (3): BartBydg 137; Krol nád krolmi Darius Primuſowi y Antiochowi pánoſzom weſele. HistAl C6v, E5v.
2. Niższy szlachcic, zależny od możniejszego (3): Assecla, assecula, humilis persona alteri subiecta vel domesticus, familiaris, servus, robyenyecz, panoszha BartBydg 15.
Przysłowie: lepſzy Ricerz niż Pánoſzá/ ktoremi słowy pokázuie ſię/ że zacnieyſzy ieſt ſtan rycerzá niż proſtego śláchćicá. ModrzBaz 76.
Wyrażenie: »szczytny panosza« (1): Cliens, sczythny panoszha BartBydg 29.
Cf PAN, PANIĘ, WIELOPANOSZA
AŻ