[zaloguj się]
[pdf]

1. PAPA (27) sb m

Pierwsze a pochylone (w tym 1 r. błędne znakowanie), końcowe jasne (w tym 3 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N påpa
G påpy
D påpie
A påpę påpy
I påpą
L påpie

sg N påpa (17). ◊ G påpy (3). ◊ D påpie (3). ◊ A påpę (1). ◊ I påpą (2). ◊ [L påpie.] ◊ pl A påpy (I).

Sł stp, Cn brak, Linde XIX w. w innym znaczeniu.

1. Głowa Kościoła rzymskokatolickiego, papież (27): Abowim nic inego nye známyenuye Papá/ yedno oycá/ iż on yeſt y ma być poſpolitym oycem wſſego krzeſciyańſtwá. KromRozm III N5; GórnDworz O5v; [Tak ich bracia potym na zjaździe bazilejskim O papie obmyślając [...], Z domu Sabaudyjskiego za głowę obrali. Apolog 53].

W połączeniu z imieniem i raz z numerem kolejnym (3): Miech **3v; Clemens Papá. BielKron 176v marg; GórnDworz O5.

a. Pogardliwie z pozycji innowierców (21): kto tákowe hárde y pyſzne przezwiſko/ PAPA/ dał Biſkupowi Rzymſkiemu? KrowObr 7, 7, 7v [3 r.], Tt2; DZiwna to rzecż kto tho śmie/ ná Bogá żywego/ Tárgnąć ſie/ przywłaſzcżáiąc/ ſobye mieyſce iego. [...] Podobnoć też ták będzye/ y Papye náſzemu/ Bo ſie ná wſzem przećiwi Bogu naywyſzſzemu. RejZwierz 103v; CzechRozm 81v; CzechEp 417 [3 r.], 421, 424, 425 marg.

W etymologii i złośliwych pseudoetymologiach (2): (marg) [O]dkąd Rzym[s]kiego kśiędzá Papą názywáią. (–) Ieſli Pápą od paſzey/ ábo od páśienia? ieſliże też od páná/ ábo pánowánia/ názwány ieſt kśiądz Rzymſki? CzechEp 425, 425; [bo to Polſkie ſlowo Pápá/ poſpolićie teſz dziátki v nas ſkoro mowic pocżinaią wołáią iakoby rzekli ieśc gdyſz Papieś [!] Rzymſki ták ieſt cżłowiek nie naſycony KrowObraz M4v].

Wyrażenie: »papa rzymski« [szyk 4:2] (6): ponieważ wſzytko to Rzymſki Papa cżyni/ á cżyni znácżnie przećiw Chriſtuſowi/ ważąc ſię tego/ y cżyniąc to/ cżego ſwym Chriſtus cżynić zákazał CzechEp 405; ále zgołá Antychrist, ktorym iest Papa Rzymski, zá nic ma Bogá oycow ſwych CzechEp 414; Bo, á komu to więcey służyć może iáko Papie Rzymskiemu, ktory ſię ſam Bogiem cżyni: żadnemu ſię ſądzić nie da: á ſam chce wſzytki ſądzić CzechEp 420, 324, 417, 421.
2. [Tytuł zasłużonych biskupów wczesnochrześcijańskich: Tákże/ nie záwſze gdy Papá wſpominan bywa rozumie ſię Papież Rzymu ſtárego/ y owſzem to nazwiſko y inſzym zwłaſzcżá co znácżnieyſzym Biſkupom á pogotowiu Pátriárchom ſłużyło BronApokr 214.

W połączeniu z imieniem: Hieronim nabłogoſłáwieńſzemu Papie Auguſtinowi. BronApokr 214.

Szereg: »papa i patryjarcha«: Melety z łáſki Bożey Papá y Pátriárchá wielkiego miáſtá Alexandryey/ y ſędźia powſzechny. BronApokr 281.]

Cf PAPIEŻ

LWil