[zaloguj się]
[pdf]

ROZPASAĆ (3) vb pf i [impf]

pf (3), [impf [praes]].

o prawdopodobnie jasne (tak w roz-); -pas- (2) CzechRozm, WerGośc, -pås- (1) RejZwierc.

Fleksja
indicativus
fut
sg
1 rozpasåm
praet
sg pl
3 m rozpasåł m pers rozpasali

[praes 1 sg rozpasåm.] ◊ praet 3 sg m rozpasåł (1). ◊ 3 pl m pers rozpasali (1). ◊ part praet act rozpasåwszy (1).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.

1. Zdjąć (zdejmować) pas, uwolnić (uwalniać) od pasa, odpas(yw)ać [kogo] (3): Co widząc drudzy zakonnicy/ zdumiawſzy ſię przyſkocżyło ich kilka do niego/ pocżną go roſpáſowáć/ máiąc zá to/ áby w zánádrá kładł pieniądze/ ktorego gdy roſpáſáli/ wypádły z niego one kámyſzcżki/ ktorych był zá koſzulę nákładł/ á pieniądze zoſtáły miedzy ſukniámi. WerGośc 217; [Rozpáſam/ Discingo, dissolvo. Volck Yyy].

rozpasać z czego (1): A gdy przynioſł pełne zánádrá płoćić/ laſkowych y wodnych orzechow/ á kacżorá álbo gołębiá ábo wiewiorkę zá páſem/ to go z oney koſzule s płoſkonek roſtrząſáli roſpaſawſzy [tj. zdjąwszy pas u koszuli] RejZwierc 274.

Przen: O broni: zabronić nosić, używać [z czego] (1): wſzákże potym po odeśćiu ſwym/ gdy im [apostołom] duchá świętego/ od Oycá wźiętego poſłał: wnet ich z nich [kordów] roſpáſał CzechRozm 235v.
2. [Uwolnić z więzów, rozkiełznać, rozpętać (o zwierzętach pociągowych) [co]:
Szereg: »rozwiązać albo rozpasać«: Y przyſzedł (on) mąſz w dom y rosſiodłał [solvit] (marg) W Hebrey Rozwiązał albo rozpaſał. (–) wielbłądy BudBib Gen 24/32.]
3. [Przen: Uczynić leniwym [kogo]: [malacia, tj. cisza morska] podobna jest pokojowi naszemu, który nas rozpasał i bezpieczne, ospałe a niećwiczone poczynił PismaPolit 252.]

Formacje współrdzenne cf 2. PASAĆ.

Cf ROZPASANY

RS