« Poprzednie hasło: ROZPĄDZAĆ | Następne hasło: ROZPĄDZANIE » |
ROZPĄDZAJĄCY (72) part praes act
roſ- (71), roz- (1).
o oraz a jasne.
Fleksja
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | rozpądzający | f | N | rozpądzając(a) | n | N | rozpądzając(e) |
G | G | rozpądzając(e)j | G | |||||
A | A | rozpądzającą | A |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | rozpądzając(e) |
sg m N rozpądzający (2). ◊ f N rozpądzając(a) (4). ◊ G rozpądzając(e)j (3). ◊ A rozpądzającą (58). ◊ n N rozpądzając(e) (4). ◊ pl N subst rozpądzając(e) (1).
Sł stp s.v. rozpędzać, Cn: rozpędzający, Linde brak.
Znaczenia
1. Zmuszający do szybkiego ruchu w różne strony, rozganiający, rozpraszający; tu: o zjawiskach atmosferycznych; digerens, dissipans Cn (1):
Wyrażenie: »rozpądzający wiatr« (1): Nubifugus, Obłoki roſpądzáyący wiatr Mącz 252b.
2. Usuwający, likwidujący (o objawach choroby) (71): [apium] ieſt roſpądzaiącze ziele opuchliny y otwarzaiące zatkanie żił y boleſci vſmieraiacze [!] FalZioł I 8b; átak ieſt to ziele [tj. kocanki] ſubtilizowane roſpądzaiącze/ otwieraiącze zatkania/ y też ocieraiącze y reſolwuiącze wſzythki niecżyſtoſci w iedno mieſthcze zebrane FalZioł I 128c; ſtego będzieſz miał maſć kthora ieſt odmiękcżaiąca j roſpądzaiąca wſzelkie twardoſci FalZioł III 12a, I 153d, III 28d.
rozpądzający co (7): IAłowcowa wodka ieſt ciepła I wyſuſzaiącza mocznie, barzo ieſt ſubthelna/ roſpądzaiącza niecżyſthoſci wſzelkie FalZioł II 13c, I 7c, III 12a, V 96. Cf Wyrażenie.
Wyrażenie: »moc, własność ((ktora) jest) rozpądzająca« [w tym: czego (10), co (3), czego a. co (5)] (58:5): Też Auicena w wtorych kxięgach piſzącz o tym zielu [tj. bździusze]/ mowi iſz ma mocz ocieraiączą bolącżki/ y wrzody roſpądzaiączą wnątrzne FalZioł I 55b; Abowiem ſkorki tego drzewka maią włoſnoſć roſpądzaiączą y też trawiączą y cżiſciączą. FalZioł I 86a; Właſnoſc tego ziela [wysokiego ślazu] ieſt/ odmiekcżaiątza/ y trawiątza: y roſpądzaiątza: y otzieraiątza. FalZioł I 2d, 10c, 11a, 12c, 22c, 23d (63).
Szereg: »trawiący i rozpądzający« (1): Kopr ſwoyski [...] ieſt trawiączi y roſpądzaiąci wrzedzienicze zatwardziałe FalZioł I 7c.
Cf ROZPĄDZAĆ
RS