[zaloguj się]
[pdf]

PERSWADOWAĆ (15) vb impf

-ſw-, -sw- (11), -ſu-, -su- (4).

e oraz o prawdopodobnie jasne (tak w perswazyja oraz -ować); oba a jasne.

Fleksja
inf perswadować
indicativus
praes
sg pl
2 perswadujesz
3 perswaduje perswadują
praet
sg pl
1 m -m perswadowåł m pers
3 m perswadowåł m pers perswadowali
fut
pl
1 m pers będziem perswadować
conditionalis
sg
3 m by perswadowåł
f by perswadowała

inf perswadować (4). ◊ praes 2 sg perswadujesz (1). ◊ 3 sg perswaduje (2). ◊ [3 pl perswadują.] ◊ praet [1 sg m -m perswadowåł.] ◊ 3 sg m perswadowåł (4). ◊ [3 pl m pers perswadowali.] ◊ fut 1 pl m pers będziem perswadować (1). ◊ con 3 sg [m by perswadowåł.] f by perswadowała (1). ◊ part praet act perswadując (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.

1. Doradzać, namawiać, przekonywać do czegoś [persuadeo – przeradzam, przewodzę radą a wymownością swą nieco, wiarę komu czynię Mącz 424c; – namawiam Calep; namawiam kogo na co persuadeo Cn] [w tym: komu (11)] (12):

perswadować co (4): Iako tak vporny ze na co się vprze az prozno iuz otym znim mowic y gdy chcą co perswadować mu Komorni tedy percontrarium idą. ActReg 157, 141. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym.

cum inf (1): Rzecżpoſpolita Athenieńſka nie za áffekt iákowy/ ále zá Boginią miłoſierdzie v ſiebie miáłá y ważyłá/ áby obywáthelom tym ſpoſobem perſwádowáłá/ łáſkáwie ſie też y z winnymi obchodzić. Phil R3; [w ktorym [pisaniu] mu roſkázuie/ áby mi ſię co naprędzey wypráwić perſwádował. BusLic [1]].

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (2); aby] (9): Diar 95; y posłał do Posłow W⟨ojewo⟩dę Trockiego, y Marszałka Koronnego, perswaduiąc mu aby też Consens swoy do tego dali. ActReg 60, 9, 59, 65, 142, 164; Wilk niekiedy páſterzom [...] to perſwádował/ áby s nim do przyiáźni przyſzli Phil R2; KlonWor 4; [ArtTanat A3v, B2, G].

[Zwrot: »nie dać sobie perswadować« = nie godzić się, nie dawać się namówić: gdy Stároſtowie námawiáli/ áby więtſzy podátek ná ſwe poddáne włożył/ nie dał ſobie perſwádowáć PlutBBud K3v, L4, P2v.]
[Szereg: »perswadować, szeptać«: ábo mu [szatanowi] to nowa perſuádowáć/ ſzeptáć/ áby z cnot ſwych iákichkolwiek/ w pychę ſię podnieśli? ArtTanat G.]
2. Tłumaczyć, wyjaśniać, przekonywać o czymś [mniemam, mnimam, trzymam, rozumiem, mam za to, zda mi się – persuadeo Cn] [komu, ze zdaniem dopełnieniowym] (2): A co ſię tycże gotowośći y potrzeb doſtátku do boiu/ to łácno perſuádowáć káżdemu/ że ſobie potrzeby ſpráwi powoli w cżás GrabPospR K4v; KlonWor 55; [ZebrzydOdpow B, Bv; Bom ieſzcże nie perſwádował tego Kritonowi/ że ia ſtąd wſzytek odlecę. PlutBBud Bv].
3. Wmawiać coś komuś, przekonywać o czymś, co nie jest prawdą [wmawiam co w kogo – persuadeo Cn] [komu co] (1): Y możeż to X.K. zgodą iednoſtáyną názwáć? temu to może perſwádowáć/ ktory w ty rzecży nigdy nie wglądał NiemObr 135.

Synonimy: 1. nakłaniać, namawiać.

Cf [PERSWADOWANIE]

JDok