[zaloguj się]
[pdf]

PIERWASTKA (5) sb f

pierwastka (3), pierwiastka (1), pirwiastka (1); pierwastka Calep, GostGosp (2); pierwiastka : pirwiastka Mącz (1:1).

e oraz końcowe a jasne, pierwsze a pochylone.

Fleksja
sg pl
N pierwåstka
G pierwåstek
I pierwiåstką

sg N pierwåstka (3). ◊ [I pierwiåstką.] ◊ pl G pierwåstek (2).

Sł stp brak, Cn: pierwiastka, Linde także XVII w.: pierwiastka.

1. Pierwszy raz rodząca (o kobiecie i samicach zwierząt); primipara Mącz, Calep, Cn; primo enixa Mącz (5): Primipara, Pierwiaſtká która pirwe dźieći rodźi. Mącz 322b, 327d; Calep 848a; V ludźi mądrych y rządnych nie chowáią krow pierwaſtek cieląt GostGosp 118, 118; [[żona] pierwſzym rodzenim dwu ſynu mi porodźiłá/ ſkąd iey zázdroſnicy mnie námówili/ że pierwiaſtká nie może dwoygá dźiatek pocżąć od iednego mężá. HistOtton 105v].
2. [Pierwsza uczestniczka [czego]: Y inni [...] rownáiąc ią [Maryję] z Iewą: czynią ią prawdźiwą mátką wſzech żywiących/ mátką łáſki/ mátką y pierwiaſtką nieśmiertelnośći. SkarKaz 601b (Linde).]

LW