Nie używając żadnych środków lokomocji; na własnych nogach;
pedibus Mącz, Cn (70):
RejRozpr E3v;
RejWiz 40v,
139;
RejZwierz 14;
BielKron 354,
450v;
Pedibus praetiari, Pieſzo ſie potykáć. Mącz 293d,
293d;
SienLek S[ss]3;
GórnDworz E2,
E8v,
S6;
RejZwierc 164,
183;
ma káżdy Rotmiſtrz [...] wſzyſtki ſobie porucżone ná dobrey piecży mieć [...] [aby] cżęſtokroć do celu ſtrzeláli/ z drzewcy hárcowáli álbo pieſzo ſzyrmowáli BielSpr 26,
14,
66;
PaprPan O4;
ModrzBaz 121;
Pod tym Mikołáiem Papieżem Lodwik Ceſarz koniá pieſzo wiodł SkarJedn d7;
SkarŻyw 238,
559;
StryjKron 442 [2 r.];
Y widźieli ie odiezdżáiące/ y poználi mnodzy/ y zbieżeli ſię tám pieſzo ze wſzech miaſt WujNT Mar 6/33;
áżby [...] okazał ieśliż vmie to co iego rycerſkiemu ſtanowi należy/ álboż vſárſką/ álboż ráytárſką/ álboż kozácką/ lub też y pieſzo/ káżdy wedłuk máiętnośći y przepomożenia ſwego GrabPospR K3.
W charakterystycznych połączeniach: pieszo bronić się (2), być, harcować, kłusać się, potykać się, prowadzić, skoczyć, służyć (2), szyrmować, trwać, uchodzić, uganiać się, walczyć, wieść konia (2), wojować, zbieżeć się.
Zwroty: »pieszo iść (
a. przyść,
a. wyniść), chodzić, krainy świata obchodzić, chodzący« =
pedibus ire,
pedes venire Mącz [
szyk zmienny] (
21:
7:
1:
2):
LibMal 1548/146;
MurzNT Matth 14/13;
LubPs gg6v;
Wyſzedł tedi Krol y wſzyſtek lud Iſráelſki pieſſo z miáſtá [Egressusque ... pedibus suis]/ y ſtánął dáleko od domu ſwego Leop 2.Reg 15/17,
2.Reg 15/18;
RejZwierz 31v,
32;
BibRadz Bar 5/6;
BielKron 453v;
KwiatKsiąż N3,
293d,
351c,
384d;
HistRzym 70,
70v;
RejZwierc 169;
á iáko záś przyſzed[ł] [Łokietek] ad contemptum/ thák że muſiał po leſiech ſie tułáć y pieſzo do Rżymá chodźić. MycPrz II B[3];
A vſłyſzawſzy tłumy/ ſzły zá nim pieſzo zmiaſt [secutae sunt eum pedibus]. BudNT Matth 14/13;
SkarJedn 217;
Pieſzo záwżdy ty kráiny świátá obchodził/ áſz przez lat piętnáśćie. SkarŻyw 309,
291 [2 r.],
357,
403,
472,
572,
580;
Pedester – Pieſzo chodząci. Calep [768]a,
[768]b;
WujNT Matth 14/13,
Act 20/13.
»pieszo drogę odprawować« [szyk zmienny] (2): [Antoninus] pieſzo nawięcey do klaſztorow/ drogi dálekie y ćięſzkie odpráwował. SkarŻyw 411, 575.
»pieszo wędrować« (1): Pieſzo złożywſzy vbior Krolewſki wędrował. StryjWjaz C3v.
Wyrażenie: »podrożny pieszo« (1): (marg) Podrożnemu pieſzo. (–) Ten co dáleko w drogę idźie á chce áby nie vſtał/ ma ſobie nákłáść pod podeſzwy pokrzywnégo liśćia SienLek 158v.
Szeregi: »pieszo, (i) boso« (
4):
z wielkim nábożeńſtwem/ y żáłoſcią zá grzech [...] [podróżny] obiecał drogę do Lorethu pieſzo/ boſo/ y o czudzey ſtráwie GórnDworz T3v;
SkarŻyw 572,
575;
KlonWor 72.
»jez(d)no i pieszo« (2): záledwie mu łáſkę vprośili thym obycżáiem áby ku dworu Krolewſkiemu záſie przyſzedł iezdno y pieſzo HistRzym 70, 70v.
»(i, tak, lubo) pieszo, ((jako) i, albo, lubo) na koniu« [szyk 5:2] (7): á tak yżeby ſię ku obudwam rzecżam przigotowywali/ yżeby y nakoniu y pieſzo łatwie ſię kazdy ſnich potykać á bić mogł. KwiatKsiąż O2; GórnDworz Ev, P4; RejZwierc 58 [2 r.]; [podoba li się choremu] ſnać y pſy po polu pieſzo/ álbo ná koniu/ gonić [...] może. Oczko 28; KochPam 82.
[Przen: Nie wierſzámi [Job] ſwą rzecż pocżyna/ á wierſzem ſie tocży y zaſz pieſſo tho ieſt nie wierſem końcży Leop *B3v.]