[zaloguj się]

PIĘĆDZIESIĄT (409) nm

pięćdziesiąt (400), piętdziesiąt (3), piędziesiąt (2), piąćdziesiąt (2), piącidziesiąt (2), [pięńdziesiąt]; piętdziesiąt MurzOrt; piędziesiąt Calep; piąćdziesiąt RejKup; pięćdziesiąt : piętdziesiąt BielKron (80:1), SkarŻyw (24:1); pięćdziesiąt : piącidziesiąt BudBib (20:1); pięćdziesiąt : piędziesiąt : piąćdziesiąt : piącidziesiąt Mącz (76:1:1:1).

W pisowni łącznej (394), w pisowni rozłącznej (15).

e jasne.

Fleksja

N m pers pięćdziesiąt (32). m an pięćdziesiąt (3). subst pięćdziesiąt (85), piącidziesiąt (1); pięćdziesiąt : piącidziesiąt BudBib (5:1).G piącidziesiąt (31), pięćdziesiąt (11), piąćdziesiąt (1); piącidziesiąt LibLeg, GlabGad, MurzHist, BibRadz (4), SienLek, RejPos, BudBib, CzechRozm, SkarJedn, SkarŻyw (3), LatHar, WujNT (3); pięćdziesiąt OpecŻyw (2), ZapKościer (3), SarnStat (3); piącidziesiąt : pięćdziesiąt ZapWar (5:1), BielKron (5:2); piącidziesiąt : piąćdziesiąt Mącz (2:1).D piącidziesiąt (1).A m pers pięćdziesiąt (27), [piąciądziesiąt]. m an pięćdziesiąt (1). subst pięćdziesiąt, piąćdziesiąt (171), piącidziesiąt (1); pięćdziesiąt : piącidziesiąt Mącz (7:1).I piąciądziesiąt (9), pięćdziesiąt (1); piąciądziesiąt : pięćdziesiąt SarnStat (1:1).L piącidziesiąt (21), pięcidziesiąt (3), pięćdziesiąt (10); piącidziesiąt KrowObr (2), BibRadz (3), RejPos, RejZwierc (3), BudBib (2), SkarŻyw (2), ZapKościer, GostGosp, WujNT (4); pięcidziesiąt MiechGlab, KromRozm II; pięćdziesiąt MetrKor (8), Leop; piącidziesiąt : pięcidziesiąt : pięćdziesiąt BielKron (1:1:1).

Składnia orzeczenia typu: pięćdziesiąt ([kogo, czego]) jest, było (52), pięćdziesiąt ([kto, co, kogo, czego]) , byli (15); jest, było LibLeg, ZapWar, OpecŻyw (2), BielŻyw, HistAl, MurzOrt, KromRozm III (2), Leop (5), GrzepGeom (2), RejPos (3), HistHel, StryjWjaz, Oczko, ZapKościer, GórnRozm, LatHar (2), CzahTr; , byli SkarJedn; jest, było : , byli BibRadz (2:2), BielKron (15:7), BudBid (3:1), SkarŻyw (4:3), StryjKron (1:1).

Składnia przydawki: ta pięćdziesiąt (kogo, czego) (7), te, tych pięćdziesiąt (kogo, czego) (6); ta StryjKron, SarnStat; te, tych LibLeg, BielKron (2); ta : te, tych Mącz (1:1), BudBib (4:2).

Składnia rządu lub zgody z rzeczownikiem lub zaimkiem oznaczającym przedmiot liczony dla poszczególnych przypadków: w składni rządu N (95), D (1), A (159), I (8), L (23); w składni zgody: N (3) [w tym 1 r. z formą grecką], G (43), A (3), I (1), L (4); w składni zgody podyktowanej przez drugi człon zestawienia liczebnikowego: N (5), A (4).

stp: pięćdziesiąt, piędziesiąt, piędździesiąt, piętdziesiąt, Cn notuje, Linde XVI w.

Liczebnik główny; quinquaginta Murm, Mymer1; Miech, HistAl, Vulg, PolAnt, Mącz, Modrz, JanStat, Cn (409): ZapWar 1520 nr 2248, 1528 nr 2421; MetrKor 57/116v, 118, 118v, 59/275, 277v, 279; Quinquaginta. 1. Funfftzig Pyęćdzyeſyąt Murm 200; Mymer1 42v; KłosAlg D; Bo gdzie ſwiety Iakub lezy Pewnie zaſto zlotych zbiezy. A do rzyma gdzie ieſt papież Za pyączdzieſyat to my iuż wirż. RejKup k5; I vczynił vſſek pięćdzieſiąt ná kráiu iedney Kołdry á pięćdzieſiąth ná kráiu drugiey Kołdry Leop Ex 36/17, Luc 7/41; okręt ná trzy ſtá łokći wzdłuż á pięćdzyeſiąt ná ſzerz BielKron 5, 33v [2 r.], 47, 84v [2 r.], 407, 463; Mącz 342d, 503a; Pięćiorá dźieśięć/ vczyni pięćdźieśiąt. GrzepGeom Iv, F3, I2v; RejPos 141, 191, 193, 308; RejZwierc 114; BudBib 3.Reg 18/4; HistHel B3; BudNT Luc 7/41; Awo też moię Táláry/ Piećdźieśiąt/ á kożdy ſtáry. MWilkHist C2; WujNT Mar 6/40, Luc 7/41, 9/14, 16/6; SarnStat 376; CzahTr C.

W składni rządu z rzeczownikiem lub zaimkiem oznaczającym przedmiot liczony w pl (277): ZapWar 1503 nr 1943, 1508 nr 1962, nr 2044, 1513 nr 2063, 1514 nr 2172 (12); MetrKor 57/114v [2 r.], 115 [2 r.], 116v, 117v, 118 [4 r.] (20); LibLeg 11/156v; OpecŻyw 65, 175; PVrpuri ſą małżowie, morzkie/ [...] mieſzkaią pięć dzieſiąth dni przez wody w ſwogim glanie FalZioł IV 38c; BielŻyw 99, 113, 123; MiechGlab 31; HistAl Iv; KromRozm I Kv; To ſye potym po pyęćidźyeſyąt dni ſpełniło KromRozm II f3; GroicPorz aa2v; KrowObr 78v marg, Ss3; Pięćdzieſiąt przęcek oponá będzie miáłá z oboiey ſthrony Leop Ex 26/4, Ex 26/6, 10 [2 r.], 11, 13 (10); UstPraw A3v; RejZwierz 26v; Ieſliż będą pięćdźieſiąt ſpráwiedliwych w mieśćie/ izali ie też potráćiſz BibRadz Gen 18/24, Gen 6/15, 18/26, Ex 26/6, I 46b [2 r.], Num 4/23 (14); OrzRozm G2v; ruſzyło ſie Turkow pięćdzieſiąt BielKron 247; Pierz rośćie ná przedmieśćiu Kálekuckim/ wſzákże go z inąd więcey przywożą/ od Kálekutu ná pięćdźieſiąt leuk BielKron 454v, 12 [2 r.], 33v [2 r.], 36, 44v, 61 (33); KochSat A4v; Mącz 77d, 187b, 290a, 315b, 325d (8); GórnDworz P6v; A to ieſt ſummá wſzytkiégo Kwádratu/ [...] pięćdźieśiąt łokiet Kwadratowych GrzepGeom F3, F3v, 12; HistRzym 20; RejPos 67v, 127, 140v, 141 [2 r.]; RejZwierc 125, 170v; A ták ią vcżyniſz: trzy ſtá łokiet (będzie) długość ſkrzynie/ piąći dzięſiąt łokiet ſzerokość iey/ á trzydzieśći łokiet wyſokość iey. BudBib Gen 6/15, Ex 38/12, 13, Num 4/3, 4.Reg 1/12, 2/7, 1.Esdr 8/6; Strum P4; StryjWjaz A4; ModrzBaz 75; SkarJedn 28; widziáłem płaſzcż piękny ſzárłatny/ [...] y laſkę złotą piętdzieſiąt funtów/ y pożądałem tego SkarŻyw 502, 101, 179, 202, 235, 311, 374; ZapKościer 1580/5v, 9, 15v, 1581/21v, 1582/27; Tegoż Roku pięćdzieſiąt Litwinow bez wieśći w Pruſkiey zięmi Lubáwſki powiát zburzyli StryjKron 309, 123, 370; GórnRozm F2v, I2v; GostGosp 74; LatHar 365; WysKaz 38; SarnStat 255, 871; BOLESLAVV Krzywovſty/ Syn iego/ walecżny: Piąćiądźieſiąt wygránych bitew doſyć znácżny. KlonKr A3; [Bo Rotmiſtrze Kozaccy/ pięndzieſiąt Strzelcżykow/ Krom tych trzech/ podłabili wſzytkich nieboſzcżykow. RymszaDeket 55]. Cf Szereg, Zestawienia liczebnikowe.

W składni rządu z rzeczownikiem w sg (6): y od zamkv niedaleko wziely dwieſzczie y pyeczdzieſſyath bidla rogatego LibLeg 11/63, 89; Leop 2.Mach 12/17; BielKron 39v; PaprUp F2v; LatHar 507. Cf Zestawienia liczebnikowe.

W składni zgody z rzeczownikiem w pl (53), z rzeczownikiem zbiorowym (1): ZapWar 1504 nr 1992, 1518 nr 2205, 1526 nr 2346, 1532 nr 2470, 1546 nr 2582; OpecŻyw 64v, 65; Przycżina ieſt wilkoſci v pławow ktora iuż zaſtanowia ſie około piącidzieſiąth lath GlabGad B; MurzHist Kv; Ták áby do dniá kthory pierwſzy będźie po oſtátniem Szábáćie/ byłá liczbá piąćidźieſiąt dni BibRadz Lev 23/16, Gen 18/24, 28, 1.Mach 9/61; [Piotr Alonsus] nigdźiey nie był bliżey piąćidźieſiąt mil tych Kráin/ ktore Kolumbus wynálazł. BielKron 443v, 463v; Grex quinquagenarius, Trzódá z piąćdzieſiąt pogłowia. Mącz 342d, 241b, 342d; Kto lepák zwyczáiu niema/ iż do Piąćidźieſyąt lath krwie niepuſzczał: iuż dáley niema ſye ná nię kwápić. SienLek 36v; RejPos 84; Mężu Boży proſzę niech drogą będzie duſzá moiá/ y duſzá sług twoich oto tych piąćidźieſiąt przed ocżymá twemá. BudBib 4.Reg 1/13; CzechRozm 30v; á od lat piąćidzieśiąt ziębnieie iuſz ogień pożądliwośći SkarŻyw 249, 102, 453; ZapKościer 1581/17v, 23v; WujNT Ioann 8/57, s. 342, 622; SarnStat 264, 858. Cf Szereg, Zestawienia liczebnikowe.

W składni zgody z rzeczownikiem w sg (1): od Kośćiołá S. podáne modlitwy/ [...] rány páńſkie wznawiáiące; y piąćiądzieśiąt pozdrowieniem Anyelſkim/ miłośćiwe Zydowſkie láto [...] ná pámięć káżdemu przywodzące LatHar 509.

W charakterystycznych połączeniach: w połączeniu z określeniem czasu: pięćdziesiąt dni (29), lat (51), minut; w połączeniu z określeniami miar: pięćdziesiąt funtow (3), grzywien (12), kop, łotow (2), tolp (20); pięćdziesiąt leuk, łokci (15), mil (8), sążeń, stajań (3); w połączeniu z nazwami jednostek monetarnych: pięćdziesiąt denich (2), faw, groszy (13), koron, marek (5), srebrnikow (3), sylow (4), złotych (13).

Szereg: »pięćdziesiąt a pięćdziesiąt« = po pięćdziesiąt; quinquageni et quinquageni Vulg [w tym: w składni rządu z sb pl (2), w składni zgody z pron pl (2), z elipsą (2)] (3): gdy zábijałá Iezebel Krolowa proroki Páńſkie/ on [Abdyjasz] zebrawſzy ich ſto/ pokrył ie w iáſkiniach pięćdzieſiąth a pięćdyeſiąt [!] Leop 3.Reg 18/4, 3.Reg 18/13; Quinquagenis diebus, W piąćidźieſiąt dni/ álbo ná każdą pięćdzieſiąt dni/ álbo pięćdzieſiąt á pięcdzieſiąt dni. Mącz 342d.

Zestawienia liczebnikowe [w tym: (nie licząc »pięćdziesiąt tysięcy«) w składni rządu z sb pl (70), z sb sg (6); w składni zgody z sb pl (14); w składni zgody podyktowanej przez drugi człon zestawienia liczebnikowego [pięćdziesiąt dwie lecie] (2); z elipsą rzeczownika (11); bez związku z rzeczownikiem (3)] (162):

Zestawienia bezspójnikowe (40):

Zestawienia dwuczłonowe [setki, dziesiątki] (4): Leop Ex 30/23; A tom ia iuż iedno ſam zoſtał tu s ſług Páńſkich/ Nuż cżterzy ſtá pięćdzyeſiąt też tu ieſt Báálſkich. HistHel B4v; BudNT Act 13/20; Zył Noe po potopie lát trzyſtá pięćdźieśiąt SkarŻyw 271.

Zestawienie wieloczłonowe [setki, dziesiątki, jedności] (1): Wſtąpił Symon Piotr/ y wyćiągnął siec na ziemię/ pełnę ryb wielkich/ ſto pięćdźieśiąt trzy BudNT Ioann 21/11.

Cf »pięćdziesiąt tysięcy«.

Zestawienia ze spójnikami (122):

Spójnikiłączy (119):

Zestawienia dwuczłonowe (87):

dziesiątki i jedności (33): ZapWar 1510 nr 2066; W ięzyku polſkim/ kto chce wyraźić ten dźwięk ktory w wymáwianiu ſłów ſłyſzęmy/ ty litery abo figury musi znać/ ieſliże niechce nowych a polákum nieznaiomych wymyślać/ ktoré śię tak piſzą/ a ieſt ich/ piętdźieśiąt i iedna wliczbę. a á ą b  c [...] MurzOrt B; Szeſſnaśćie lat miał Ozyaſz kiedy Krolowáć pocżął/ á krolował pięćdzieſiąth y dwie lećie w Ieruzálem Leop 2.Par 26/3, 4.Reg 21/1, 2.Esdr 6/15, 7/33; BibRadz 2.Reg 15/2; Miał lat Boleſław wieku ſwego piętdzieſiąth y cżterzy/ á pánował trzydzieśći y ſześć BielKron 354, 54, 273v, 278, 321, 345v (10); GrzepGeom I2v; BudBib 2.Par 33/1; SkarJedn 324; Oczko 29v; Nieiedząc áni pijąc/ piećdzieſiąt [!] y dwá dni trwáłá SkarŻyw 583, 31, 143, 293, [407], 414, 455; ZapKościer 1580/4, 1588/74v; Calep 1136a; SarnStat 408.

Decies centa subaudi millia sestercium, Ták wiele yáko pieć [!] y piećdzieſiąt [!] koron francuskich. Mącz 79a.

setki i dziesiątki (51): MetrKor 57/115v [2 r.], 59/273v [2 r.]; LibLeg 11/63, 64, 89 [2 r.]; PatKaz I 3; káżda Morena [= ryba] záważyłá dwieſcie y pięćdzieſiąt funtow. HistAl M3, D6v, Ev; Odłączył ſye Chore kápłan/ [...] ze dwyemá ſty y pyąćyądźyeſyąt czelnych ludźi KromRozm I O2v; KromRozm III C5, P8; Y trzymáły wody źiemię/ ſto y pięćdzieſiąt dni. Leop Gen 7/24; kupcy Krolewſcy/ [...] kupowáli/ czterzy woźniki zá ſześć ſet ſrebrnych/ á koniá zá ſto y pięćdzieſiąt ſrebrnych Leop 2.Par 1/17, Gen 8/3, Ex 30/23, 3.Reg 9/23, 18/22, Ez 48/17 (10); Z támtąd gdy odeſzli przez ſiedḿ ſeth y pięćdźieſiąth ſtáiań/ przyſzli do Cháráká BibRadz 2.Mach 12/17, Gen 9/28, 29, 2.Par 8/10, 1.Esdr 8/3; BielKron 4v, 9, 73v, 395; Certamen vel cursus, [...] mieyſce dwie ſtáyi w ſobie máyąc. To yeſt/ tak wiele yako dwánaśćie ſet ſtóp w dłuż/ dwieście y pyędzyeſiąt ſążeń álbo kroków. Mącz 85a, 335b; BudBib 2.Par 1/17, 1.Esdr 8/3, 2.Mach 12/17; Zgromadź ku mnie wſzytek lud/ z Zyemye Izráelſkiey/ [...] Cżterzy ſtá y pięćdzyeſiąt HistHel B4v; SkarJedn 181, 315; SkarŻyw 270, 271, 278, 441, 483; WerGośc 263; LatHar +6v, 507; WujNT Act 23/20.

Cf »pięćdziesiąt tysięcy«.

Zestawienia wieloczłonowe (32):

setki, dziesiątki i jedności (6): Leop 2.Esdr 7/10, 20; Synow Dáláiáſzowych/ ſynow Tobiaſzowych ſynow Nekodá ſześć ſet pięćdźieſiąt y dwá. BibRadz 1.Esdr 2/60; BudBib Tob 14/13; SkarŻyw 599; WujNT Ioann 21/11.

tysiące, dziesiątki i jedności (1): BYło iuſz po ſtworzeniu światá/ tyśiąc pięćdzieśiąt y ſześć lat SkarŻyw 268.

tysiące, setki, dziesiątki i jedności (2): Synow Elám: tyſiąc/ ośm ſet/ pięćdzieſiąt y cżterzey. Leop 2.Esdr 7/12, 2.Esdr 7/34.

dziesiątki tysięcy, setki i dziesiątki (1): Królowéy Iéy M. máią bydź dobrá w Wielkim Kśięſtwie Litewſkim/ od nas náznáczoné/ y opiſáné/ któréby ná káżdy rok prowentu/ iedenaśćie tyśięcy/ dwieśćie/ y pięćdźieśiąt złotych czyniły. SarnStat 1148.

setki tysięcy i tysiące, setki i dziesiątki (3): Leop Num 1/46; BibRadz Num 1/25; á było wſzytkiego ludu ku walce godnego/ [...] ſześć ſet tyſięcy y trzy tyſiące y pięć ſet y pięćdzyeſiąt BielKron 39v.

Cf »pięćdziesiąt tysięcy«.

Spójnikałączy [zestawienia dwuczłonowe] (3):

dziesiątki i jedności (1): [na wyspie Rodos] był ſłup báłwochwálſki vcżynion/ [...] ku ćći á ku chwale Słońcowi/ siedmdzieſiąth łokći ná wzwyſz/ ále nie ſtał iedno pięćdzieſiąt á ſześć lath BielKron 269v.

setki i dziesiątki (2): PatKaz I 16; Weźmiż káżdy z was Kádzielnicę ſwoię z węgliem/ y nákłádzie kádzidłá offiáruiąc Pánu dwie śćie á pięćdzieſiąt Kadzielnic Leop Num 16/17.

»pięćdziesiąt tysięcy« = quinquaginta milia Vulg, PolAnt [w tym: w składni rządu z sb pl (43), z sb sg (1); w składni zgody z sb pl (6); w składni zgody podyktowanej przez drugi człon zestawienia liczebnikowego (7)] (57): LibLeg 9/50 [2 r.], 11/108, 108v; BielŻyw 111; KłosAlg D; y pádło tám ránnych z ludu Iſráelſkiego pięćdzieſiąt tyſięcy mężow mocnych. Leop 2.Par 13/17, 1.Par 5/21; BibRadz 1.Par 12/33, Act 19/19; Licżbá Pruſkich ludźi wſzytkich około piąćidzieſiąt tyſiąc. BielKron 384v, 30v, 63, 83, 110v, 129 (16); Mącz 435b; onę pięćdzieſiąt tyſiąc Wołochow y Turkow/ náſzych ſześć tyſiąc/ á práwie garść ludzi pobiłá StryjKron 757, 290, 757; PaprUp F2v; LatHar 245; WujNT Act 19/19; á drugą pięćdźieśiąt tyśięcy przy wianku Kró: Iéy M. małżonce náſzéy nieomieſzkále wydáć z Káncelláriy náſzych roſkażemy. SarnStat 26, 26.

~ Dla liczb typu 55000; spójnikiłączy (19):

Zestawienie dwuczłonowe (1): Ale Pan zámordował z ludu Betſámes/ przeto iż náglądáli w Skrzynię Páńſką/ pięćdźieſiąt thyſięcy y ſiedḿdźieſiąt mężow BibRadz 1.Reg 6/19.

Zestawienia wieloczłonowe (18): Pocżtow ich ſpokolenia Sżymeonowego/ pięćdzieſiąt dziewięć tyſięcy y trzy ſtá BudBib Num 1/23.

Leop Num 1/29, 31, 43, 2/6, 8, 26/17; Y byłá ſummá policzonych z pokolenia Symeonowego pięćdźieſiąt y dźiewięć tyſięcy y trzy ſtá. BibRadz Num 1/23, Num 1/29, 31, 26/34, 47; BielKron 39 [4 r.]; Ty (ſą) plemioná Mánásſeſá/ á pocżtu ich pięćdzieſiąt y dwá tyſiącá/ y ſiedm ſet. BudBib Num 26/33.

Bo okrom pobitych ſtárych ludzi/ y máłych Dziatek/ Ludzi Chrześćiáńſkich pięćdzieſiąt y pięć tyſięcy 340. wywiedli w niewolą StryjKron 777.

Dla liczb typu 250000; spójnikiłączy (3):

Zestawienie dwuczłonowe (2): Owiec dwie śćie y pięćdzieſiąt tyſięcy Leop 1.Par 5/21, Ez 48/17.

Zestawienie wieloczłonowe (1): Spoſobił tedy Sálomon wſzytki robotniki/ ktorych było w licżbie ſto y pięćdzyeſiąt tyſiąc y trzy tyſiące y ſześć ſet BielKron 77. ~

a. W funkcji rzeczownika: »pięćdziesiąt« = oddział złożony z pięćdziesięciu żołnierzy (5): Odpowiedział Elijaſz y rzekł do pięćdzieſiątniká/ ieſlim ia mąż Boży/ niech z ſtąpi ogień z niebá/ á niech ćię zje y twoię pięćdzieſiąt BudBib 4.Reg 1/10; Potym po trzećie posłał (krol) pięćdzieſiątniká trzećiego/ y iego pięćdzieſiąt BudBib 4.Reg 1/13, 4.Reg [1/9 (Linde)], 10, 11, 12.

Cf PIĘĆDZIESIĄTKROĆ, PIĘĆDZIESIĄTLETNI, PIĘDZIESIĘĆ

MN