« Poprzednie hasło: [ROZPOWIADANIE] | Następne hasło: [ROZPOWIEDANIE] » |
ROZPOWIEDAĆ (14) vb impf
rozpowiedać (12), rozpowiadać (2) SkarŻyw, ReszList.
roſ- (13), roz- (1).
Wszystkie samogłoski jasne.
inf | rozpowiedać | ||
---|---|---|---|
indicativus | |||
praes | |||
sg | |||
1 | rozpowiedåm | ||
3 | rozpowiedå |
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | rozpowiedåł | m pers | rozpowiedali |
conditionalis | ||
---|---|---|
sg | ||
1 | m | bym rozpowiedåł |
3 | m | by rozpowiedåł |
inf rozpowiedać (1). ◊ praes 1 sg rozpowiedåm (1). ◊ 3 sg rozpowiedå (1). ◊ praet 3 sg m rozpowiedåł (5). ◊ 3 pl m pers rozpowiedali (2). ◊ con 1 sg m bym rozpowiedåł (1). ◊ 3 sg m by rozpowiedåł (1). ◊ part praes act rozpowiedając (2).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVIII w. s.v. rozpowiedzieć.
rozpowiedać co [z wyrazem o znaczeniu ogólnikowym] (3): A (ták) roſpowiedał Moiżeſz ſynom Izráelowym wſzytko/ iáko roſkazał Iehowá Moiżeſzowi. BudBib Num 29[30]/40[1]; [HistTroj B7v]. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym; Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym.
rozpowiedać co [= przedmiot wypowiedzi: o czym] (2): [Aleksander] chcąc doſwiadcżyć ieſli [Nektanabus] tráfi ſobie cżego drugie vcży/ [...] powábił go w nocy nád ieden przekop áby gwiazdy roſpowiedał. BielKron 123, 59.
rozpowiedać komu (3): PatKaz II 86v; A gdy mu [Achillesowi] oycowſkie zacne dzyeie roſpowiedáli/ nie mnieyſze po ſobie ofiárował ſie zoſtáwić BielKron 59, 123; [Przeto Antenor widząc iż zle/ Heſsyony wroćić niechcą/ ieſzcże grożą/ ſromocą/ wroćił ſie do domu do Pryamuſá. [...] Priamus dziwnie był rad Antenorowi iż ſie náwroćił/ ále gdy mu tho roſpowiedał/ bárzo był nie rad. HistTroj B7v].
rozpowiedać o kim (1): Boć mi czáſu nie sſtánie gdybym roſpowiedał o Gedeonie/ o Báráchu [...] y o Prorocech? WujNT Hebr 11/32.
Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (1); iż (1), zaimek pytajny (1), [zaimek względny]] (2): A tako przyaczyele szwyątey anny roſpouyedaly to wſzytkym yſz szwyąta anna począla PatKaz II 86v; A on cżo ſie thám [na wojnie] działo roſpowieda/ blizny ſwe poććiwe vkázuie RejZwierc 177v; [HistTroj D2v].
Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia bliższego w zdaniu nadrzędnym (1): pobudziwſzy towárzyſze ſwoie/ cudo im ono vkazał/ y rzecż iáko ſię tocżyłá roſpowiádał SkarŻyw 208.
rozpowiedać komu (2): Roſpowiedał im [Mojżesz Żydom] też dzyeſięć przykazánia Bożych BielKron 44, 137.
W połączeniu szeregowym (1): iż ich [Rzymian] ś. Páweł w ćiele będąc/ ták bárzo miłował/ vcżył/ kazał/ roſpowiádał ReszList 180.
Formacje współrdzenne cf POWIEDZIEĆ.
KW