PIKART (19) sb m
pikart (14), pikard (5); pikart Mymer1, KromRozm III (6), Mącz, LeovPrzep, KuczbKat, ModrzBaz, WujNT; pikard ReszPrz (2), WysKaz; pikart : pikard KromRozm I (1:1), OrzList (1:1).
a jasne.
Fleksja
|
sg |
pl |
N |
pikart, pikard |
pikarci |
G |
pikarda |
pikart(o)w, pikard(o)w |
I |
|
pikartami, pikardami, pikarty |
L |
|
pikarci(e)ch |
V |
pikarcie |
|
sg N pikart, pikard (3). ◊ G pikarda (1). ◊ V pikarcie (1). ◊ pl N pikarci (5). ◊ G pikart(o)w, pikard(o)w (6). ◊ I pikartami, pikardami (2), [pikarty]. ◊ L pikarci(e)ch (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI i XVIII w.
1. n-ethn Mieszkaniec Pikardii, historycznej krainy w północnej Francji (2): Picardus. Pyckhauſze. Pikart. Mymer1 33; Belgae, Lud z tey ziemie yáko ſą Pikárćy, Brábánćy/ y ini tamże. Mącz 24a.
2.
Przybyły do Czech z zachodniej Francji zwolennik poglądów adamickich i nikolaickich; później nazywano tak braci czeskich (17):
KromRozm I Kv [2 r.];
Acżkolwiekem ią Wáldencżykom (drudzy Pikárdámi zowią) w kſięgách moich iáſne świádectwá dał/ [...] wſzákże [...] ReszPrz 57;
A ieſliżby zá cżáſow Apoſtolſkich Cżyścá nie było/ iáko hárdźie vporny Pikárd mowi. Izaliż godna rzecż wierzyć Heretykowi/ [...]? WysKaz 38;
[AktaSynod I 67,
68;
HerbOdpow B6v].
W połączeniach szeregowych (10): Tego wſſyſtkyego v Lutheranow/ Huſow/ Pikártow/ Sákrámentarzow nye máſz KromRozm III K8, B6, G3, I4v, K2v; OrzList b2v; LeovPrzep G2; KuczbKat a2; ReszPrz 40; WujNT 860; [WerReguła 15; HerbOdpow B6v].
Wyrażenie: »kacerz pikard« (1): Lift Stániſláwá Orzechowſkiego/ do Marćiná Krowickiego/ Kápłaná Kácerzá Pikárdá. OrzList a4.
Szeregi: »pikarci albo bratrzykowie (
a.
[bracia
])« (
1):
lepiey [jest] v Wáldenſow/ ktorzi ſą w Cżechách (zową ie niektorzi Pikártámi álbo Brátrzykámi [quos alii Picardos, alii Fratres vocant]) v ktorych wſzemu ludowi zábroniono igier/ tańcow/ y podpijánia. ModrzBaz 55;
[Iżby inszą konfesyją wiary, [...], spisali [...] a o braci albo pikarciech iżby żadnej wzmianki nie czynili AktaSynod I 67].
»nowokrzczeńcy i pikarci« (1): Nowokrzczeńcy y Pikárći nye ſą w koſcyele. KromRozm III G3 marg.
ES