« Poprzednie hasło: PIŁECZNIK | Następne hasło: 2. PIŁKA » |
1. PIŁKA (4) sb f
a jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | piłka | piłki |
A | piłkę | piłki |
I | piłkami |
sg N piłka (1). ◊ [A piłkę.] ◊ pl N piłki (1). ◊ A piłki (1). ◊ I piłkami (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde także XVIII w.
Znaczenia
- Dem. od „1. piła”
(4)
- a. Mała kulka, kulista bryłka (4)
Dem. od „1. piła” (4): [Otóż w ten czás piłká biég ſwóy dobrze odpráwuie/ y trwa grá długo/ gdy między podawáczem/ á odbiiáczem táka ieſt miárá/ iż y ten grzécznie podáie/ y tám ten rozumnie odbiia. SenekaGórn 84 (Linde).]
a. Mała kulka, kulista bryłka; pilula Mącz (4): Pilula, Piłká/ też piłułka Aptekárska. Mącz 299c; Malleus stiparius, Młot dozátykánia należący którym zwłaſzczá piłki z zgrzebi vczinione w dziury wodne bywáyą wbiyáne. Mącz 416d, 299c, 416c; [SienHerb [578]b].
[Szereg: »piłka albo gałka«: weźmi prochu s korzenia fiołkowego/ Styrákowego/ káżdego co trzebá/ Kánfory trochę/ á cżyń potym piłki álbo gałki SienHerb 566b.]
Synonimy: a. gałka, kukla, kulka.
MN