Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: (PIOŁYNOWANY)

Następne hasło: PIONIK »

PIOŁYNOWY (36) ai

piołynowy (32), piołynow (1), piołynowy a. piołynow (3).

piołynowy (33), piołunowy (3), [piołonowy]; piołynowy : piołunowy SienLek (8:3).

Oba o jasne.

Fleksja

sg
m	N	piołynowy	f	N	piołynow(a)	n	N
	G	piołynow(e)go		G	piołynow(e)j		G	piołunow(e)go
	A	piołynowy, piołynow		A	piołynową		A
	I	piołynowym		I	piołynową		I
	L			L	piołynow(e)j		L

pl
G		piołynowych
A	subst	piołunow(e)

sg m N piołynowy (6). ◊ G piołynow(e)go (6). ◊ A piołynowy (3), piołynow (1); piołynowy SienLek; piołynowy : piołynow FalZioł (2:1). ◊ I piołynowym (8). ◊ f N piołynow(a) (3). ◊ G piołynow(e)j (2). ◊ A piołynową (1). ◊ I piołynową (1). ◊ L piołynow(e)j (1). ◊ n G piołunow(e)go (1). ◊ pl G piołynowych (2). ◊ A subst piołunow(e) (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów z SienHerb).

Znaczenia

Przymiotnik od „piołyn” (36)
- a. Będący częścią piołynu (4)
- b. Zrobiony, uzyskany z piołynu (32)

Przymiotnik od „piołyn” (36):

a. Będący częścią piołynu (4): Weźmiſz też rućiánych y piołunowych ſerduſzek/ á wygnieć też ſok s nich SienLek 69; A ku pośileniu ſercá w they mierze/ vtłucz miáłko látorośći Piołunowe SienLek 87v, 113v.

Wyrażenie: »nasienie piołunowe« (1): Albo weźmi náśienia piołunowego s pieprzem vtłukſzy á wypiy z octem. SienLek 98v.

b. Zrobiony, uzyskany z piołynu (32):

Wyrażenia: »olej(ek) piołynowy« (3): zmieſzai ty prochy z żołtzią kokoſzą a z oleikiem piołynowym FalZioł I 2b, + 5d; SienLek 161.

»popioł piołynowy« (1): Drugie czernienie włos/ weźmi popiołu piołynowego/ á z rożánym go oleiem mieſzay/ włoſy tym pomázuy. SienLek 46v.

»proch piołynowy« (1): Też twardoſć ſleziony y boleſć iey vſmierza/ to ieſt gdy plaſtr vczyniſz ſtey to Smoły roſpuſzcżoney/ z prochem Piołynowym á z woſkiem/ z oliwą/ á tego przykładay na ſlezionę. FalZioł III 28c.

»sok piołynowy« [szyk 18:1] (19): abowiem ludzie ſtharych wiekow zwykli byli dawać ſok piołynowy Hethmanom j Rothmiſtrzom gdy na woynę iechali, á to cżynili za wroſzkhę prziſzłego zwicięſtwa [...], przetho dawali ſok Piołynow Hetmanom pić. FalZioł II 9a; Sok piołynowy gdy go puſci na ranę od ſmoka vcżynioną tedy z goij. FalZioł IV 33b, I 1b, c, 2b, 46d, 74d (14); Ná oczy czyrwone ſok piołynowy z wodką rożáną/ [...] przykłáday. SienLek 68, 71v, 104, 141v, 157; [Też ſok Piołonowy z miodem przáſnym ábo z mąką ięcżmienną zmieſzány/ zgania śiność pod ocżymá SienHerb 3b].

»wodka piołynowa« [szyk 7:1] (8): Atak ta wodka Piołinowa robaki, iako ſą gliſti: zabija w żiwocie FalZioł II 9a, +5c, 198c, II 9a, 14d (8).

Cf PIOŁYNKOWY