[zaloguj się]
[pdf]

PISNĄĆ (12) vb pf

Fleksja
inf pisnąć
praet
sg
3 m pisnął
conditionalis
sg
3 m by pisnął

inf pisnąć (4). ◊ fut 3 sg piśnie (5). ◊ praet 3 sg m pisnął (1). ◊ con 3 sg m by pisnął (2).

Sł stp brak, Cn s.v. piskam, Linde XVII – XVIII w.

1. Wydać cienki, cichy głos; szepnąć; mutire Cn (11):

W porównaniu (1): Wężam by ty kiełbáſy ták długiego zábił. [...] A też piſnął by oná piecżona Gęś w piecu. RejFig Ee2v.

Zwrot: »ani (i) pisnąć nie śmieć, nie moc« [w tym: przeciwko komu (1), za kim(1)]= nie mieć odwagi albo możliwości wypowiedzenia się (1:1): OrzRozm I3; Páweł Apoſtoł [...] ná ten cżás vſtá zámknie/ y piſnąć nie będźie mogł/ zá temi/ ktorzy po wſzytkim świećie/ ná opowiádánie Ewángeliey iego/ vwierzyli? LatHar 330; [Nihil mutire audeo. Nie ſmiem y piſnąć. TerentMatKęt B5v].
a. Wydać jęk z bólu lub strachu (8): Boć káżdego gryzie ſwoy mol A nikt niezwie kiedy piſnie Kázdegoć znas trzewik ćiſnie RejRozpr E4; Bo cziáſná droga donieba A cziankiégo brzucha trzeba. Kiedy ſię ktho chcze tam wcziſnąć Yſczye tłuſty muſzy piſnąć RejKup q3, r4v; choć nie ma páznokciow [Stanisław Lwowski]/ zda mi ſie by śćiſnął/ Pewnie kogoby dopadł/ w garśćiby mu piſnął. RejZwierz 69v, 104v; Bo Iáſtrząb dármo nikogo nie śćiśnie/ Aż gdy potrzebá toż więc Wronká piśnie. RejZwierc 210v.

pisnąć za co (1): A drugi ſie k mieſcu [tj. na urząd] ćiſnie Choć czáſem kto zá to piſnie RejRozpr C3v.

W porównaniu (1): Ktore [prawa] iedno nędzniká ſnádnie mogą śćiſnąć/ Ze by kurcżę v Kánie w nogách muśi piſnąć. RejWiz 123.

[W rymie do (ś)cisnąć (a. wcisnąć) (8).]
2. Zagwizdać; przen (1): A v Turká ſnádna Ligá. Bo iáko ieden piſnie/ ták wſzytek świát iemu poddány wyſkocży. PowodPr 56.

Formacje współrdzenne cf PISKAĆ.

Cf PIŚNIENIE

LW