[zaloguj się]
[pdf]

POBRACIĆ SIĘ (18) vb pf

sie (17), się (1).

o prawdopodobnie jasne (tak w pobracić); a jasne (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
inf pobracić się
praet
sg
1 m -em pobracił się
3 m pobracił się
conditionalis
sg pl
2 m m pers byście się pobracili
3 m by się pobracił m pers

inf pobracić się (10). ◊ fut 1 sg pobracę [zapis: -ą] się (1). ◊ 3 sg pobraci się (2). ◊ 1 pl pobraci(e)my się (1). ◊ 3 pl pobracą się (1). ◊ praet [1 sg m -em pobracił się.] ◊ 3 sg m pobracił się (2). con 3 sg m by się pobracił (1). ◊ [2 pl m pers byście się pobracili.]

Sł stp, Cn brak, Linde także XVII w.

Wejść w bliskie, braterskie, przyjacielskie stosunki [w tym: z kim (9), przen też: z czym (8)] (18): BielKom E7; W ten cżás też przyiał k niemu Chuſſy rádny iego/ ktoremu Dawid roſkazał áby ſzedł do Ieruzálem/ á pobráćił ſie z Abſálonem BielKron 72.
Zwroty: peryfr. »z kierysznikiem się pobracić« = zostać żołnierzem, walczyć zbrojnie (1): [ród Zborowskich] SKIEryſznikiem ſie záwżdy pobráćić wolili/ Nizatz te wykrętniki ſobie pokładáli. WierKróc Av.

[»z szatanem się pobracić« = wystąpić przeciw Bogu, tj. nauce Kościoła katolickiego: Toć Luter ná on cżás piſał/ poki był ieſzcże onych wſzyſtkich miarek ſoli z Cżártem nie poiadł/ z ktorych ſie przechwala: ále ſkoro ie z nim do końcá ſtrawił/ á ſkoro ſie z Szátánem iuż práwie pobráćił/ tedy [...] WujPosN 1584 I 334 (Linde).]

»z świętemi się pobracić« = zostać świętym (1): Ia mniemam gdy wſſytko [księdzu] ſpłácą [lege: spłacę] Iż ſie z ſwiętemi pobracą [lege: pobracę]. RejRozpr A3.

Przen (10):

pobracić się w czym [= przyjąć podobne poglądy] (1): Boiąc ſię bowiem [Luter] by go ſtárym zakonem Kátholicy nie pożyli/ z żydy ſię w niektorych ártykułách pobráćił. ReszPrz 39.

a) Stać się jakimś (6): Snadz by wolał gardło ſtraćić Niż ſie z niecznotą pobraćić RejJóz D4v; Ktorzy ſie zápomniawſzy/ náwſzem miárę ſtrácą/ Bo ſie iuż więc tám wſzyſcy s ſzaleńſtwem pobrácą. RejWiz 18v, 102; Swowolny kiedy wſtyd ſtráći/ A z łotroſtwem ſie pobráći/ Niewiem dáley co ma ſtráćić/ Iedno ſie s powrozem zbráćić. RejZwierc 232, 217v, 229.
b) Doznać czegoś (3): Ano cżo ieſt nagorſzego iedno cznothę ſthraćić A w niecznocie iuż ze wſzem złym wiecżnie ſie pobraćić RejJóz F6v; Bo wżdy lepiey niżli ſie z niewolą pobraćić. RejWiz 69, 192; [Bo ja już dawno myśl dobrą utracił, Z bólem serdecznem wnetem się pobracił Otwin(?)Erot 16b].
a. Pojednać się, pogodzić się (3): Kxiądz páná wini pan kxiędzá A nam proſtym ze wſſąd nędzá Bo ſie iednak tym pobraćić Woytowi to piwo płáćić RejRozpr D3v.

W przeciwstawieniu: »stracić ... pobracić się« (1): Widzyáłám s wſzech nawyzſzego Ná ſwiát bárzo gniewliwego. Miał ludzi złośćiwe ſtráćić/ Záś ſie z nimi chce pobráćić. BielKron 134v.

Przen (1): Nielża iedno ſwámi płáćić Przydzie ſie z mieſzkiem pobráćić RejRozpr G3v; [Ach gdźieſz one cżáſy/ kiedyśćie ſię z tych świętych náśmiewáli [...]: cżego iáko widzę iuż was wſtyd/ rádźibyśćie ſię z tymi świętymi pobráćili ŁaszczOkulary Bv].
b. Sprzymierzyć się (1): áby nieżołdowáli krolowi Fráncuſkiemu/ [...] ktory zápomniawſzy tytułu ſwego Krześćiáńſkiego z Turki ſie pobráćił/ y wźiął ie ſobie ná pomoc przećiw krześćiánom. BielKron 222.

Synonimy: a. sprzyjacielić się, sprzyjaźnić się, stowarzyszyć się; b. sprzymierzyć się.

Formacje współrdzenne cf BRACIĆ SIĘ.

Cf [POBRACENIE], POBRACONY

MF, SBu