[zaloguj się]
[pdf]

PODEPTANIE (16) sb n

o, pierwsze e oraz a jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N podeptani(e)
G podeptaniå
A podeptanié
I podeptani(e)m
L podeptaniu

sg N podeptani(e) (6). ◊ G podeptaniå (2). ◊ A podeptanié (5); -é (1), -(e) (4). ◊ I podeptani(e)m (1). ◊ L podeptaniu (2).

Składnia przydawki dopełniającej równoznacznej z dopełnieniem sprawcy: podeptanie przez kogo (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde brak.

1. Stratowanie; conculcatio Calep, JanStat, Cn; obtritus, proculcatio Cn (5):

podeptanie czego (3): Martinus wrzossek zeznał ys popodeptanyv zboza [p. Ryniewskiego] przes pany Dworzenskie [najechali oni na dwór Ryniewskich] ZapWar 1558 nr 2686; A o inné krzywdy/ iáko o vbićié/ [...] tákże o podeptániu śiéyby/ zbóż ná polách/ y traw ná łąkách [...] vſtáwiamy: iż [...] SarnStat 649, 1245.

Wyrażenie: »nogami podeptanie« (1): Conculco - Depcę nogamit, łoczę [lege: tłoczę]. Conculcatio - Nogami podeptanie. Calep 234b.
Przen [czego] (1): Vyźrzyćie co ſię w rychle iey buynośći sſtánie/ Iákie będźie iey máćić ſrogie podeptánie: [...] Abowiem tá Winnicá wſzech zaſtępow Paná/ Z ludu Izráelſkiego ieſt zacnie zebrána [...]. A oni w złośćiách żyli ArtKanc K5v.
2. Wyrządzenie czegoś złego; przen (10):
a) Pognębienie, pohańbienie (3): Do národu zdradzieckiego poślę go [Bóg Assura] y [...] roſkażę mu/ żeby pobrał plony [...]: y ten lud áby poddał w podeptánie/ iáko błoto ná vlicách. PowodPr 8.

podeptanie czego (2): Gdyſz nieſą [reguły, śluby itp. wprowadzone przez papieży] nic inſzego/ iedno poſromocenie Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ y podeptánie nadroſſſzey krwie iego. KrowObr 150v, 125.

W połączeniu szeregowym (1): Przeſto ty offiáry vbłagáiące [...] nic inſzego nieſą/ iedno zbluznienie/ poſromocenie/ y podeptánie oney iedyney ras vtzynioney y naſwiętſzey offiáry KrowObr 125.

b) Wzgardzenie, odrzucenie [w tym: kogo, czego (6)] (7): panieńſka cżyſtość/ á wćiele cżłowiecżym Anyelſkie przemieſzkánie/ zwyćięſtwo nád właſną wolą/ y wſzech roſkoſzy podeptánie kogo nie obruſzy? SkarŻyw A3v; SkarKaz 6a.

W połączeniach szeregowych (5): zá cżym [za zbytnią swobodą] idzie ſwowoleńſtwo/ zániedbanie Bogá/ podepthánie práwá/ roſpuſtá/ łupieſtwo/ złodzieiſtwo/ zábijánie/ y cżęſto kroć vpadek wſzytkiego Kroleſtwá. GórnDworz Hh7; A komu ſie chćiáło wſtárem zakonie wzgárdy y od ludzi dla Bogá zápomnienia/ podeptánia y nie ſławy? SkarŻyw A5, 57; y ták ſię wyſoko podnioſły/ iż wpádły w wielką pychę y niepoſłuſzeńſtwo/ y lekkie krolewſkiego máieſtatu vważenie/ y praw dobrych podeptánie SkarKazSej 692a, 692b.

3. Miejsce stratowane (1):
Wyrażenie: »podeptanie nog« (1): Trzodá moiá podeptániem nog wáſzych [conculcationem pedum vestrorum] páśie ſię BibRadz Ez 34/19.

Cf PODEPTAĆ

KW, (ZCh)