[zaloguj się]
[pdf]

PODJEZDEK (5) sb m

podjezdek (4), podjeżdżek (1) RejWiz (w znacz. 2.).

o oraz oba e prawdopodobnie jasne (tak w pod-, jeździć oraz -ek).

Fleksja
sg pl
N podjezdek podjezdkowie
A podjezdka podjezdki
L podjezdku podjeżdżk(o)ch

sg N podjezdek (1). ◊ A podjezdka (1). ◊ L podjezdku (1). ◊ pl N podjezdkowie (1). ◊ [A podjezdki ]. ◊ L podjeżdżk(o)ch (1).

Sł stp brak, Cn: podjezdek, Linde także XVII(XVIII) – XVIII w.: podjezdek.

1. Koń wierzchowy niewielkiej wartości używany przez służbę obozową i przez posłańców; mannus Cn (4): Nie zechcę nádáremno/ wáſzey wierney pracey/ [...] Po podiezdku dáruię/ bárwę dobrą ſpráwię PaxLiz E2v; [złodziej] Tráći ślad/ myli drogę/ we dnie ſpi/ á nocą Pędźi/ áż ſię od biegu podiezdkowie pocą. KlonWor 21; [SzczerbSpecSax 453 (Linde); kiedy by się trafieło, za psy jachać [...], żeby podjezdki wolno beło puścić w pastewnik InwSzlachKal 1595 nr 59; Podiezdek/ Mannus, equuleus. Volck Rrr3].
Fraza: »nie ma gdzie by rozsiodłać podjezdka« = jest bardzo mały (1): Niemáſz cżym z kątá myſzy wywabić/ y wſzytká Máiętność nie ma gdźieby rozśiodłáć podiezdká. KlonWor 56.
Przen (1): Właſny podiezdek ieſt ſumnienie duſze/ Swawola záwżdy ná frezie ſie kłuſze. RejZwierc 223v.
2. Prawdopodobnie: Myśliwy polujący na koniu; przen (1): Práwie to [tj. ludzie głupi] trzećich ſtanow [tj. ludzi chytrych] ſą właſni wſparowie/ Bo im więc lecą ptacy gdy ſiędą w obłowię. Bo co więc ći ſzaleni z wiecżorá nárządzą/ To owi korzyść máią kiedy ráno ſądzą. Bárzo ſie w tych podieżdzkoch oni więc kocháią/ Kiedy by ná podwodach ochotnie biegáią. RejWiz 78.

AL, JB