[zaloguj się]
[pdf]

PODPISEK (36) sb m

o oraz e jasne.

Fleksja
sg pl
N podpisek podpiskowie
G podpiska podpisków
A podpiska podpiski
I podpiskiem podpiski
L podpiskach

sg N podpisek (17). ◊ G podpiska (1). ◊ A podpiska (5). ◊ I podpiskiem (1). ◊ pl N podpiskowie (3). ◊ G podpisków (1). ◊ A podpiski (6). ◊ I podpiski (1). ◊ L podpiskach (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Zastępca, pomocnik pisarza urzędowego, sporządzający akta, lecz nie mający prawa ich podpisania; scriba Calep, Cn; amanuelis, amanuensis, librariolus Mącz; adiutor scribae, boethus Calep; subscriba, substitutus, vicenotarius JanStat; adiutor notarii, secundicerius, tabellarius secundarum partium, vicarius actuarii Cn (36): Piſárze mogą mieć podpiſki dla piſánia/ A wſzákże ſámi muſzą ſiedźieć przy ſądźie y ná wypiſiech z kſiąg ſię podpiſowáć. UstPraw C2v; Librariolus diminutivum, Podpiſek/ Piſárek. Alias Substitut et Amanuensis. 191d, 1a, 7c; Záda ran kilka możny Szláchćic vbogiemu. On ránny opiſze rány/ á podpiſek hoynie ich nápiſze/ y z iedney rány dwie/ y trży vczyni GórnRozm H, F2; Calep 134a; Perſonas. – Sądowé. Sędźia. Podſędek. Piſarz. Podpiſek. Komornik. SarnStat 552; Piſárze mogą miéć Podpiſki przy ſobie, ále ſámi liſty podpiſowáć máią. SarnStat 563 [idem [HerburtStat 401]]; PIſárze Ziemſcy [...] záwżdy ſámi ná ſądźiech á nie przez inſzé áni przez Podpiſki [...] niech śiedzą SarnStat 563; A Piſarz źiemſki będźie powinien z Aktámi poſyłáć Podpiſká do Kámiéńcá SarnStat 741, 489 [2 r.], 563, 565 [2 r.], 895, 1157; [Z posłów także nikt się jako przystoi nie oświadczał, bo nie toć jest poselska powinność przed podpiskiem u ksiąg albo gdzie w kącie co opowiadać AktaSejmikPozn 1590/121; HerburtStat 401 (Linde)].

W połączeniu szeregowym (1): A ieſzcże nagorſza y naydźiwnieyſza/ iż ludźie [...] niebacżą ſie w tey niewoli/ w ktorey ich ſobie podawáią/ Prokuratorowie/ Piſárze/ podpiſkowie/ woźni/ y kto ſie iedno do tego práwnego wárſztátu przyſádźi. PowodPr 65.

Wyrażenie: »urząd podpiska« (1): vſtáwiamy/ áby Duchowni ludźie [...] nie mieſzáli ſie nápotym w ſądy świetckie: [...] áni vrzędów Piſárſkich/ álbo Podpiſków [officia notariorum aut vicenotariorum JanStat 239] w świetſkich ſądźiéch niech ná ſobie nie noſzą SarnStat 562.
Zestawienia: »podpisek celniczy« (1): Scripturarius, Piſarz álbo podpiſek celniczy/ ſzáfárzá/ álbo podskárbiego. Mącz 374b.

»podpisek przysięgły« [szyk 2:1] (3): pisarzow procuratorow voznich thak w sandziech ziemskich iako Groczkich prosą abi bili iurati [...] a pisarze abi sami przes się i przisiegle pothpiski rzeczi sprawowali ZapWar 1545 nr 2646; A wſzędźie gdźie Gród ieſt/ tám Piſarz Ziemſki Podpiſká przyśięgłégo chowáć ma/ dla potocznych ſpraw SarnStat 1157, 486.

»starszy podpisek« (1): regestr p. sędzia podał do p. Makomaskiego starszego podpiska ZapMaz II G 97/89v.

Szereg: »(ani) pisarz i (a(l)bo, ani) podpisek« = notarius et (neque) vicenotarius JanStat (12): Vſtáwiliſmy iżby káplani [...] nie wdawáli ſię w práwá ſądu ziemſkiego/ Ani máią prokurowáć/ áni piſárzmi być/ áni podpiſki UstPraw B; Mącz 374b; Item żaden Piſarz y podpiſek v tego ſądu, v którégo śiedźi, niemoże kauz żadnych ſpráwowáć. SarnStat 78; Piſarz álbo Podpiſek, v tego ſądu gdzie śiedzi, prokurowáć nie może. SarnStat 565 [idem 821], 488, 489 [2 r.], 562, 565, 821 [2 r.], 1157.

Synonimy: pisarek, pisarczyk, substytut.

KW, AL