« Poprzednie hasło: [POKLASKOWANIE] | Następne hasło: [POKLATNY] » |
POKLAT (7) sb m
poklat (6), pokłat (1); poklat : pokłat Mącz (2:1).
o jasne, a pochylone.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | poklåt | |
G | poklåtu | |
A | poklåt | |
I | poklåt(e)m | poklåty |
sg N poklåt (3). ◊ G poklåtu (2). ◊ A poklåt (1). ◊ I poklåt(e)m (1). ◊ [pl I poklåty.]
Sł stp notuje, Cn: puklat, Linde XVI w.
Znaczenia
Przedmiot kształtu półokrągło schodzącego się w górze, zwłaszcza tworzącego rodzaj dachu (7): Thensa, [...] kolebká álbo pokłat ná których álbo pod któremi pogáni ſwe ſwiątośći y obrázy w proceſią wynośili Mącz 454c.
a. Tyczki dla roślin pnących, być może tworzące pergolę (3): ſthądże rożdże [bani] wynikną/ ktore potim dla buynoſci roſcie wyſoko ku gorze/ á to gdi będzie miało prziſobie iakie drewno albo płot/ albo poklat vcżyniony/ za ktorym ſie pnie ku gorze wyſoko FalZioł I 39c.
W porównaniach (2): Cantherius. [...] Roſztowánie álbo podtykánie winnic/ w obyczay pokliatu/ ták że ye podchodzyć może. Mącz 34b, 177a; [Ná niektorych też mieśćach [!] máią być chłodnice y przechadzki zápuſzcżone winem ábo inſzymi drzewki áby ták byłá przechadzká iáko pod poklatem Cresc 1571 492 (Linde), 322].
Szereg: »pokletnica albo poklat« (1): Iugum etiam, Szranki ná winnicách ná xtałt pokletnice álbo poklatu po których ſie wino puſzcza Mącz 177a.
b. Półokrągłe płócienne przykrycie wozu; tegumentum semisphaericum, testudo vehiculi, tympanum Cn (3): Carpentum, est vehiculum panno tectum [...], rydwan, poklyad, pokryti vosz BartBydg 23b, 115b; [ArtNom G3v].
Wyrażenie: »poklat włoski« (1): Woz muśi być z poklatem włoſkim ná xtałt broſzku CiekPotr 31.
c. [Baldachim nad łóżkiem lub marami: 2 łoża i z poklaty InwMieszcz 1575 nr 196, 1577 nr 219; iużby ſię mogli nie kryć/ z vmárłymi pod zakryte máry/ ále ná kſztałt Włoſki/ ná odkryte bez poklatu [...] ma bydź włożony BzowRóż 114 (Linde).]
Synonimy: a. tycz, tyczka, tyka.
Cf POKLETNICA
KW