![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.55d5b47a78d5.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[Słownik Polszczyzny XVI wieku]](/static/img/spxvi-logo.9e6c364a84ff.png){kind=logo}
![[Szukaj]](/static/img/icons/magnifier-left.03d386f15d93.png){kind=icon}
| « Poprzednie hasło: PONIEWIERAĆ SIĘ | Następne hasło: [PONIEWOLANY] » |
![[pdf]](/static/img/icons/document-pdf-text.783deef3e87f.png "Pobierz artykuł hasłowy w formacie PDF"){kind=icon}
[PONIEWOLAĆ vb impf
Oba o oraz e prawdopodobnie jasne (tak w po- oraz niewolić).
Fleksja
| indicativus | ||
|---|---|---|
| praes | ||
| sg | pl | |
| 3 | poniewolå | poniewolają |
praes 3 sg poniewolå. ◊ 3 pl poniewolają.
Sł stp, Cn brak, Linde XVII w. s.v. poniewolić.
Znaczenia
1. Zmuszać do czegoś, nakłaniać przemocą, wbrew woli [kogo do czego]: [Ludzie z Winiar] Powiedzieli przeto, iż nas poniewolają do inszych robót LustrPłoc 16.
2. Brać do niewoli [kogo]:
Zwrot: »w niewolstwo poniewolać«: Abowiem znośicie gdy was kto w niewolſtwo poniewola [si quis vos in servitutem redigit Vulg 2.Cor 11/20] GilPos 40v.
Przen:
Zwrot: »poniewolać w posłuszeństwo«: Ale iże Zakon Boży doſkonáły ieſt/ Swięty y duchowny ieſt/ nie tylko poniewola w poſłuſzeńſtwo ſwoie/ ręce/ nogi/ vſzy/ vſthá/ ocży/ áłe [!] y vmyſł y ſerce ták w vcżynnośći iáko y w páżądániu [!]. GilPos 59v.
Formacje współrdzenne cf NIEWOLIĆ.
Cf PONIEWALAĆ, [PONIEWOLANY]]
MC