Słownik polszczyzny XVI wieku - roztrzeźwić się

« Poprzednie hasło: [ROZTRZEŹWIĆ]

Następne hasło: ROZTRZEŹWIEĆ »

[ROZTRZEŹWIĆ SIĘ vb pf

roztrzeźwić się, rozstrzeźwić się.

o oraz e jasne.

Fleksja

inf	roztrzeźwić się

praet
	sg
3	m	roztrzeźwił się

inf roztrzeźwić się. ◊ fut 1 sg roztrzeźwię się. ◊ 3 pl roztrzeźwią się. ◊ praet 3 sg m roztrzeźwił się.

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów) s.v. roztrzeźwić.

Znaczenia

1. [Odzyskać siły, żywotność, ożywić się]
2. [Odzyskać świadomość, oprzytomnieć]

1. Odzyskać siły, żywotność, ożywić się:

roztrzeźwić się od czego [= odzyskać siły po czymś]: Zárázem Mezentius iák mu ſie doſtáło Wytchnąć/ y od vpádu roſtrzeźwić ſie máło [mentemque recepit X 899] VergKoch 305.

roztrzeźwić się czym: Iużem wſzyſtko zrozumial iák śię tu co tocży/ W prawdźie mi śię ſpáć biorą oćiężáłe oczy. Ale to nic/ wnętże śię roſtrzeźwię tą czáſzą ZbylPRozm E4.

Szeregi: »roztrzeźwić się i przyść ku sobie«: Dali mu też y wiązánkę fig z wiązánką rozynkow/ kthory gdy ſobie podiadł/ roſtrzeźwił ſie y przyſzedł ku ſobie [reversus est spiritus eius in eo] BibRadz 1.Reg 30/12 (Linde s.v. roztrzeźwić).

»wytchnąć i roztrzeźwić się«: VergKoch 305 cf roztrzeźwić się od czego.

2. Odzyskać świadomość, oprzytomnieć: A gdy ſię rozſtrzeźwią [cum a vino merserint et surrexerint]/ nie pámiętáią co cżynili. BudBib 3.Esdr 3/21 (Linde s.v. roztrzeźwić).

Formacje współrdzenne cf TRZEŹWIĆ.]