Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PORONNY

Następne hasło: (POROSNĄĆ) »

POROSŁY (17) part praet act

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w po- oraz narosły).

Fleksja

sg
m	N	porosły	f	N	porosł(a)	n	N	porosłe
	A	porosły		A			A

pl
N	subst	porosł(e)
A	subst	porosł(e)
L		porosłych

sg m N porosły (2). ◊ A porosły (2). ◊ f N porosł(a) (2). ◊ n N porosłe (1). ◊ pl N subst porosł(e) (6). ◊ A subst porosł(e) (2). ◊ L porosłych (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w. s.v. porosnąć.

Znaczenia

1. Pokryty czymś rosnącym, zarośnięty, obrośnięty czymś (13)
2. Obfity, znacznej długości i gęstości (o owłosieniu) (3)
3. Który wyrósł, pojawił się (1)

1. Pokryty czymś rosnącym, zarośnięty, obrośnięty czymś; obsitus, vestitus Cn (13): cżoło im będzie okrąglejſze ſuſſze á trochę poroſłe tim też lepſzy rozum vkazuje GlabGad N4; Biodra ſuche á nie barzo poroſłe acż będą włoſi długie ale rzadkie cżyſtego cżłowieka vkazuią GlabGad P6, P3, P6, P6v.

porosły czym (7): Grzbiet poroſły włoſami chudy á wypię[ty] w poſrzodku nad inſze cżęſci znamio⟨nuje⟩ złoſnika GlabGad P4v, P6; Saul wzyąwſzy s ſobą trzy tyſiące ludzi/ ſzedł zá nim [za Dawidem]/ ſzukał go po ſkáłach poroſłych chroſtem gęſtym. BielKron 66v, 411 v; BielSpr 41v, 43v; Grzmi od głoſu Maenalus [tj. góra] ſośniną poroſły/ Rozlega ſię po leśiech płácż k niebu wynioſły. KlonŻal B.

W charakterystycznych połączeniach: porosłe(-y, -a) biodra (2), czoło, goleni, gory, grzbiet, pagorek (2), piersi, ręka, skały, uda; porosły chrostem (4), sośniną, włosami (2); porosły barzo (3), dobrze, trochę.

Szereg: »kosmaty i porosły« (1): Pierſi koſmate y poroſłe vkazuią cżłowieka mądrego GlabGad P4v.

2. Obfity, znacznej długości i gęstości (o owłosieniu) (3): Wſzakoż brwi porofłe ale proſte y ſubtilne to ieſt miękkie gładkie y trochę cżarnawe/ dobrą ſkładnoſć przyrodzenia vkazuią GlabGad N5; Broda gęſta á dobrze poroſła, v otroka znamię ieſt dobrego mocznego á trwałego przirodzenia GlabGad O5v, N5.

3. Który wyrósł, pojawił się (1): Cżemu baby niektore albo ſtare żony wąſi albo brody poroſłe miewaią. GlabGad B.

Cf NIEPOROSŁY, OBROSŁY, POROŚĆ, [POROŚNIONY], ZAROSŁY