[zaloguj się]
[pdf]

PORYSOWAĆ SIĘ (3) vb pf

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w po- oraz rysować).

Fleksja
praet
sg pl
3 m porysowåł się m pers
f porysowała się m an
n subst porysowały się

fut 3 sg porysuje się (1). ◊ praet 3 sg [m porysowåł się]. f porysowała się (1). ◊ [3 pl subst porysowały się.] ◊ part praet act porysowåwszy się (1).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu: porysować.

Popękać, pokryć się rysami (3): Ziemiá ſię roſtąpi/ źiemiá ſię poryſuie [dissipando dissipavit se terra]/ y poruſzoná będźie. BibRadz Is 24/19; [Tenże mur na wschód słońca we troje się porysował. LustrWpol I 27; A ten domek wszytek, iż nie na dobrym fundamencie zbudowan, jedna strona fundamentu ku jezioru upadła [...], kominy się porysowały i piece popsowały. LustrWpol I 51; kościół Panny Mariei na Wysokiem Zamku potrzebuje pilnej poprawy, a zwłaszcza położenia nowego dachu, bo miejscami sklep się porysował ŹródłaEkMalb II 61].
[Zwrot: »z gruntu aż do wierzchu się porysować«: Item ruina zamku krzepickiego, że się dwie stronie zamku z gruntu aż do wierzchu porysowały, ściany, sklepy i gmachy, jedna ku rzece, a druga ku miastu LustrKrak II 3.]
Przen (2):

porysować się czym (1): Dobrze wszyscy to widziemy, że [Rzeczpospolita] się barzo porysowała wielkimi krzywdami, mordy, gwałty, niesprawiedliwością, nienawiściami nie tylko osoby jednej przeciw drugiej, ale też i stanu jednego przeciw drugiemu. DiarDop 80.

W porównaniu (1): [posłowie mówili:] Bo to jest natura każdego wielkiego budowania, iż zarazem trudno upaść ma, muszą się ściany pirwej rysować, z swych compages występować, dopiero padnie. Także też i RP gdy obacznego gospodarza nie ma, także też prędko porysowawszy się upaść musi. DiarDop 80.

Synonimy: popękać się, popukać się.

Formacje współrdzenne cf RYSOWAĆ.

Cf PORYSOWANIE, PORYSOWANY

LW