[zaloguj się]
[pdf]

POSADZIĆ SIĘ (13) vb pf

sie (9), się (4).

o jasne; w inf a jasne, w imp pochylone; w pozostałych formach -a- (6) OpecŻyw, Leop (2), Mącz (2), ArtKanc, -å- (2) SkarJedn, RybGęśli.

Fleksja
inf posadzić się
praet
sg pl
1 m m pers posadziliśmy się
3 m posadził się m pers posadzili się
imperativus
sg
2 posådź się

inf posadzić się (2). ◊ fut 3 sg posadzi się (1). ◊ 1 pl posadzi(e)my się (1). ◊ [3 pl posadzą się.] ◊ praet 3 sg m posadził się (5). ◊ 1 pl m pers posadziliśmy się (1). ◊ 3 pl m pers posadzili się (1). ◊ imp 2 sg posådź się (1). ◊ part praet act posadziwszy się (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. Zająć jakieś miejsce; discumbere, sedere Vulg; consedere a. considere, residere Mącz (10):

posadzić się na czym (1): Syn ſię zátym do ſtáyniey rwie iáko wśćiekliwy. Lotne wożniki ſprzągſzy ná plác wyprowádźi/ A ná złoconym woźie z bycżem ſię poſadźi. RybGęśli Cv.

posadzić się gdzie (2): Considere apud aliquem locum, Poſádźić ſie ná nieyakim mieyſcu. Mącz 379b, 327a; [á gdy obacży gdźie śię poſadzą [pszczoły]/ tedy przywiązawſzy ná żerdź różdżek drzewá albo źiela w ktorym śię ony kocháią/ nad nimi záwieśić. Cresc 1571 [603]].

Przen [gdzie] (1): O mądrośći nawyżſza Pánie IEZV Chryſte/ poſadź ſię w kośćiele ſercá mego/ á ſpráwuy w nim wolą Oycá twego/ to ieſt/ zbáwienie moie SkarKaz 45b.
a. Usiąść, zająć miejsce siedzące (5): Y poſadzil ſie ktory byl vmarl/ a pocżąl mowitz [Vulg Luc 7/15]. OpecŻyw 44v; Leop 1.Reg 16/11; Mącz 380c.

posadzić się na czym (1): Thám potym Piłat ku ſądu ſię ná ſtolcu poſádził/ áby go niewinnie oſądził ArtKanc D17v.

[W przeciwstawieniu: »posadzić się ... powstać«: Posádził sie lud, áby jadł á pił, á powstáli ná igrzysko á ná błazeństwá. LubWiryd 37.]

Zwrot: »w majestacie się posadzić« (1): Nie ktorego cżaſu Creſus krol przyprawił ſie iak nakraſniej mogł á w maieſtacie ſie poſadził BielŻyw 6.
b. Osiedlić się [gdzie] (1): Cżaſu Valentiniana Czeſarza Burgundouie, powſtali od połnoci z ziemie Windelicſkiey y poſadzili ſie nad rzeką Rodanum. MiechGlab 45.
2. Objąć władzę (2):
Zwroty: »na państwie się posadzić« (1): brát iego [Izaaka] rodzony Alexy/ zdrádliwie go poimawſzj do więzienia wſadził/ i ocży iemu wyłupiwſzy/ ſam ſię ná Páńſtwie poſadził. SkarJedn 257.

»posadzić się na stolicy« (1): wyprowádzili Krolá z domu Páńſkiego/ y weſſli ná Páłac [...] y poſádził ſie ná ſtolicy krolewſkiey [et sedit super thronum regum] Leop 4.Reg 11/19.

3. Upaść, spaść (1): Consido cum motu est de loco ad locum, Poſádźić ſie/ vpáść ná dół. Mącz 379a.

Synonimy: 1.a. sieść, usieść; b. osiedlić się; 3. spaść, upaść.

Formacje współrdzenne cf SADZIĆ.

Cf POSADZENIE SIĘ

JR