« Poprzednie hasło: POSZEPTAWAĆ | Następne hasło: (POSZERMOWAĆ) » |
POSZEPTEM (11) av
o oraz oba e jasne (Cn pierwsze e jasne, drugie pochylone).
Sł stp brak, Cn s.v. powiadam komu do ucha, Linde XVI w.
Znaczenia
- Cicho, cichym głosem, szeptem
(11)
- Przen (1)
Cicho, cichym głosem, szeptem (11): ták ten Sąd wielki/ iáko y inne Sądy/ ſchyliwſzy ſye wſzyſcy zá Stołem/ poſzeptem gáią/ iż żaden tego nieſłyſzy. GroicPorz i2v; Gáienie Sądu poſzeptem niema być. GroicPorz nn3; Ano táſz mſza poſzeptem iáko y ſpiewána/ A táſz złość iáwna co też y w ſercu ſchowána. HistLan B4; KlonWor **2; [A my kśiędzu poſzeptem wygráną przyznawſzy/ Pomknęliſmy do goſpod. ŁaszczPogrom 19v; Bo ten Achán grzech ſwoy nie przed ſámym Iozuem wyznał poſzeptem w vcho/ ále przed wſzytkimi ſyny Izráelſkiemi GrzegŻarnPos 1597 121v (Linde)].
W przeciwstawieniu: »poszeptem ... głosem« (2): GroicPorz i3; Głoſem cży poſzeptem woliſz/ powiedz mi iáko chceſz? KlonŻal E3v.
Zwrot: »poszeptem mowić, powiedzieć« [szyk zmienny] (2:1): CzechRozm 73; náchyliwſzy ſię kśiądz ták poſzeptem mowi. CzechEp 242, 222; [Ci tákowi ludźie [...] máło przed tem/ poſſeptem/ á zboiáźnią mowili ZebrzydOdpow A2v].
Szeregi: »poszeptem abo milczkiem« (1): ná cudze domy náchodzą/ á tym obycżáiem álbo iáką korziść łowią poſzeptem/ ábo milcżkiem [murmure mutove] koſtkámi gráiąc ModrzBaz 36.
[»potajemnie ani poszeptem«: Niepotáiemnie áni poſzeptem té rzeczy ſpráwuiąc/ ále iáſnie ſye pytáiąc o królu Zydowſkim národzonym BiałPos 160 (Linde).]
Przen (1): Niechay poſzeptem wieie wiátr po nowym Gáiu dębowym. KlonŻal D2v.
Synonim: cicho.
AL