[zaloguj się]
[pdf]

POTARGNIENIE (7) sb n

Teksty nie oznaczają ó oraz é; o prawdopodobnie jasne (tak w po-); a jasne.

Fleksja
sg
N potargnieni(e)
G potargnieniå
A potargnieni(e)
I potargnieni(e)m, potargnienim
L potargnieniu

sg N potargnieni(e) (1). ◊ G potargnieniå (2). ◊ [A potargnieni(e).] ◊ I potargnieni(e)m (2), potargnienim (1); -(e)m CzechEpPOrz; -(e)m : -im CzechEp (1:1). ◊ L potargnieniu (1).

Składnia przydawki dopełniającej równoznacznej z dopełnieniem sprawcy: potargnienie od kogo (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

I. Rzeczownik od „potargnąć”: przyciągnięcie; przen (6):
a) Bodziec [do czego] (1): Iáko możem mieć odpuſzczenie grzechow náſzych/ gdy bráćiey náſzey nie odpuſzczamy/ [...] á z bráterſkiey ſię miłośći wyzuwamy? o wielkież to do zgody y iednośći potárgnienie. SkarKazSej 672a.
b) Łaska boża nawrócenia od grzechów (5): Ale iáko to oni [faryzeusze gromadzący pogan do nabożeństwa żydowskiego] z ćiáłá/ chwały właſney w tym ſzukáiąc/ cżynili: ták też y ći ktorzy przez nie zgromádzeni byli/ nie vważáiąc áni doświádcżáiąc/ náuki ich/ áni máiąc potárgnienia/ áni świádectwa od duchá Bożego/ poſtáremu w złośćiách/ y niepráwośći żywąc/ tym [...] gorſzymi ſię ſtawáiąc. NiemObr 15.

potargnienie czyje [w tym: pron poss (2), G sb (1), ai poss (1)] (4): Náwroć ie [grzeszących] Pánie Boże náſz do śiebie: áby ſię y oni zá potárgnieniem twoim mogli vpámiętáć y náwroćić do ćiebie CzechEp 107, 20; CzechEpPOrz *2v. Cf Wyrażenie.

Wyrażenie: »potargnienie boskie (a. [boże])« (1): RejPosRozpr b4v; [[Jan Łaski] cżuiąc iuż w ſercu ſwem táiemne pothárgnienie Boże [...] wyiechał z Polſki BazHist 349].
II. Rzeczownik od „potargnąć się”: rzucenie się, napaść [na kogo] (1): gdzie ſie iuż ſzcżyrość á práwá miłość miedzy przyiacioły zámnoży/ á co iuż może być roſkoſznieyſzego ná ſwiecie? Bo iuż tám [...] wſzythko ſpołne/ y zdrowie/ y ſławá/ y káżde ſzcżęſcie/ y káżda przygodá/ iuż Boże vchoway iákiego potárgnienia ná iednego/ álić drugi iuż przed nim s ſzárſzunem ſtoi. RejZwierc 90.

Synonimy: II. napadnienie, naszcie.

Cf POTARGNĄĆ, POTARGNĄĆ SIĘ

KW, ZCh