Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: POTYMCI

Następne hasło: POTYNKOWAĆ »

POTYMŻE (17) av

potymże (16), potemże (1) LibMal.

o oraz oba e prawdopodobnie jasne (tak w potym (potem) oraz -że).

Sł stp notuje, Cn, Linde brak.

Znaczenia

Oznacza następstwo, kolejność w czasie (17)
- a. Po zakończeniu czegoś: czynności, zdarzenia (16)
  - A. Nawiązuje formę czasownikową, w funkcji wskaźnika nawiązania (15)
  - B. Nawiązuje nieczasownikowy człon zdania (1)
- b. Po upływie pewnego nieokreślonego czasu, w przyszłości (1)

Oznacza następstwo, kolejność w czasie (17):

a. Po zakończeniu czegoś: czynności, zdarzenia (16):

A. Nawiązuje formę czasownikową, w funkcji wskaźnika nawiązania (15): Też wezmi wodę czo w niey warzono figi, [...] Te daway pić rodzączey, Bo takowa daie ſliſkoſć. Potymże ony pierwſze rzecży podaway/ ktore cżynią ku płodu wyrzuczeniu. FalZioł V 33; gdy ſzyą rodzyczy they tho panny dowyedzyeli, zaſzye [...] perel zyedwabyem od organyſthi doſtali, pothemze mv organiſtha kazal zdomv precz LibMal 1547/125.

W nawiązaniu do poprzedzającego niezaimkowego określenia czasu (1): Przetho ten Marzecz będzie przemarzał y mieſzać ſie będzie do pełniey/ potymże będzie dzierżał pogodą aż ku wiotyſzy. LudWieś Bv.

Z dodatkowym określeniem lokalizacji w czasie (1): [jastrząb] Chwyta ptaka ktory mu ſie nagodzi/ á przez czałą noc pod nogą gi trzyma. Potymże przed wſchodem ſlończa zdrowo wypuſzcża FalZioł IV 17c.

Połączenia: »a potymże w krotkiej chwili« (1): Z ſkáły go [Ezopa] ná doł zrzućili: [...] A potymże w krotkiey chwili/ Delfowie ſkaráni byli BierEz H2.

»potymże gdy« (3): FalZioł IV 23d (2); tam mu ma [kapłan] ſrogy gniew Boży [...] ſpyſma okazać y ſrogy ſąd Boży grzeſznym opowiedzieć/ Potim że/ gdy obaczy ze zkruchę [!] ma/ y załuie [...]/ ma mu zaſię okazać wielkie miłoſierdzie boże SeklKat Xv.

»naprzod, pierwiej ... potymże« (2:1): NAprzod położywſzy rodzączą wznak/ głowę na doł ſpuſcić [...]. Pothymże Baba [...] palcze v ręki ſthuliwſzy, ma wetknąć w żywot rodzączey FalZioł V 33v; Acżkolwiek niketorzy [!] pępek dziecięczy [...] pierwiey radzą zawiązać potymże obrzezać. FalZioł V 34v (3).

»potym(że)... potymże ... (potymże)« (2): FalZioł V 35v [3 r.]; Potym rzekł vczniowi: Oto mátká twoiá. [...] Potymże widząc Ieſus iż ſię iuż wſzytko wykonáło/ [...] rzekł; Prágnę. WujNT Ioann 19/28.

»potymże też i« (1): Izráelſkim go [Hazahela] krolem/ oleiem náznácżyſz. Potymże też y Iehu/ ſyná Námzowego/ Ná Syriyſkie kroleſtwo/ pomáżeſz też iego. HistHel C4.

[»potymże zasię«: Iagnyeſka ſzyoſthra thego Iacuba [...] mnymayancz aby byl [Jakub] vmarl przedala thą oprawą wederkowową wſzyſthką mathkiei ſzwogy [...]. Pothym ze zaſzyą Iacub ſzye wroczyl y arripowal poſſeſſią they maczyerzyſzny polowyczą ZapWpolKośc 1549 9/174.]

B. Nawiązuje nieczasownikowy człon zdania (1):

W nawiązaniu do poprzedzającego niezaimkowego określenia czasu (1): May dzień ſwie. Thomy/ pokazał ſie od zaranku do ſrzodpołudnia iaſny/ ku południu ſrzednie chmurny/ Ząſię [!] w południe iaſny/ potymże chmurny/ á w ſrzod odwiecżora pokazało ſie ſloneczko iaskrawe/ á zaſię k wiecżoru zachmurało ſie. LudWieś B2.

b. Po upływie pewnego nieokreślonego czasu, w przyszłości (1): Náwroććie ſie ſynowie błąkáiący ſie mowi Pan/ á ia [...] wprowádzę was do Syonu/ [...] Potym że ſię to znácżnie pokazáło że pod podobieńſtwem tylko oney gory y miáſtá/ duchowne miáſto i gorę wyſtáwia CzechRozm 120v.

Cf POTYM, POTYMCI