Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: POWIETRZNIK

Następne hasło: POWIETRZNY »

POWIETRZNOŚĆ (3) sb f

Oba o oraz e prawdopodobnie jasne (tak w powietrze oraz -ość).

Fleksja

	sg	pl
N	powietrzność
A		powietrzności

sg N powietrzność (2). ◊ pl A powietrzności (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów ze SpiczZioł).

Znaczenia

Duża ilość, obfitość powietrza (3)
- a. Powietrze nagromadzone w jelitach wskutek zaburzeń trawienia, wiatry (1)
- b. Przewaga powietrza (rozumianego jako jeden z czterech żywiołów [cf POWIETRZE 3.a.]) w budowie jakiegoś organizmu (2)

Duża ilość, obfitość powietrza (3):

a. Powietrze nagromadzone w jelitach wskutek zaburzeń trawienia, wiatry (1): Też gdy iey [tj. żywicy] wypije ſzcżemkolwiek iednę cżąſtkę [...] trzewa miękcży/ powiethrznoſci grube wygania/ boleſć trzew rozgania FalZioł III 31b.

b. Przewaga powietrza (rozumianego jako jeden z czterech żywiołów [cf POWIETRZE 3.a.]) w budowie jakiegoś organizmu (2): Agarik ma gorzkoſć od przipalonej gruboſci ziemney, A ſlodkoſć powietrznoſć przinoſi. FalZioł [*7]; [greckie wino] IEſt ciepłe^go przirodzenia wpierwſzym ſlopniu, powietrznoſć w nim panuie FalZioł I 112c.

Cf 1. WIATR, WIETRZNOŚĆ

MFr