[zaloguj się]
[pdf]

POWODZTWO (22) sb n

powodztwo (17), powodstwo (5); powodstwo UstPraw (4); powodztwo : powodstwo SarnStat (17:1).

Pierwsze i końcowe o jasne; -ódz- (17), -odz- (1) SarnStat (17:1).

Fleksja
sg
N powództwo
G powództwa
A powództwo
I powództwem

sg N powództwo (1). ◊ G powództwa (5). ◊ A powództwo (15). ◊ I powództwem (1).

Sł stp: powództwo, powódstwo, powódzstwo, Cn brak, Linde także XIX w.

Prawo do wskazywania przebiegu granicy między posiadłościami w procesie granicznym; actoratus, actoriatus JanStat (22): Potym Podkomorzy ma záwićie pozwáć ſtrony [...] przed ſwoy vrząd y dzyeń pewny złożyć ná mieyſce roznic: [...] gdzye ma powod przyſiądz z świádki/ iż ſpráwiedliwie wiodł gránice. Ná kthorym roku w polu przed Podkomorzym álbo iego vrzędem iuż pozwány álbo przekazány niemoże żadnych obron czynić około powodſtwá/ ábowiem w ſądzye zyemſkim iuż powodſtwo ſtráćił: ále powod ma wieſć vrząd kędy wie wedle ſumnienia iego UstPraw I, I [2 r.]; [ustawiamy] áby káżdy pozywáiąc do ſądu Ziemſkiégo o vczynienié gránic nie kładł pieniężnégo ſzácunku/ ále proſto powodowa ſtroná tego/ z którym gránice mieć ma/ pozówie o powództwo tym obyczáiem. SarnStat 461; Ieſli pozwány, áni ná piérwſzym, áni ná wtórym roku nie ſtánie, tedy powodowa ſtroná ma bydz odeſłána ná pole, z przyſądzeniem powództwá. SarnStat 462; Ten Státut Zygmuntá Królá zda ſie bydź przećiwny v.2. Státutem Iágełłowym v.2. Bo powództwo przedtym Podkomorzy ná polu przyſądzał, á tu Sędźia. Tu nie każe controwertowáć ná polu: A tu Iágełło temu kto trzy kopce pokaże przyśięgáć y powództwo przyſędzáć. SarnStat 465; A ieſliby z obu ſtron [tj. powoda i pozwanego] [urzędnicy ziemscy] żadnych znáków gránicznych nie widźieli ábo nieprzyięli: tedj pozwány będźie miał powodztwo/ y przez któré mieyſcá póydźie ze świádkámi/ y przyśięże piérwſzégo ſwégo vchodu ábo przeſzćia nie przeſtępuiąc: á tedy kopce ábo znáki grániczné máią bydź czynioné SarnStat 1176 [idem 472], 461, 462 [4 r.], 465 [2 r.], 472, 1175, 1246, 1247; [TarnUst 8 (Linde)].

powodztwo przeciwko komu (2): (nagł) Spoſób pozwu do ſądu ziemſkiégo. (–) [...] przerzeczony N. [...] pozwał [...] was iáko śćienniki: ábyśćie ſtánęli [...] y ábyśćie pilnowáli/ gdy mu będźie ſkázowano przez ſąd powództwo przećiwko przerzeczonému N. iáko Principałowi/ y przećiwko wam iáko śćiennikóm: ábyśćie ná przerzeczoné rzeczy wedle práwá odpowiádáli. SarnStat 462, 1247.

W charakterystycznych połączeniach: powodztwo będzie skazano; powodztwo mieć (2), otrzymać, przysądzać (2), skazać [komu] (będzie skazano) (2), stracić; otrzymanie powodztwa, przysądzenie; obrony (spory) czynić około powodztwa (2); o (w) powodztwo pozwać (3); z powodztwem odesłać na pole.

Cf POWODOWSTWO

MFr