[zaloguj się]
[pdf]

POWSZECHNIE (5) av

o oraz oba e jasne.

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu.

Ogólnie, obejmując wszystkich lub wszystko, zamykając w sobie ogół; communiter, in commune, generaliter, generatim, de toto genere, in totum, sine designatione, universe, in universum Cn (5):

W przeciwstawieniu: »powszechnie wszyscy ... kożdy z osobna« (1): áby w ſtánowieniu téy Vniiéy Práwá/ Przywileie/ liſty/ y zwyczáie ich których z dawná vżywáią/ któré ták powſzechnie wſzyſtkim iáko téż kożdému zoſobná przynależą [...] były trzymáné SarnStat 1211.

Wyrażenie: »wszy(s)tcy (a. wszytek, a. wszytko) (w obec) powszechnie« = bez wyjątku, wszyscy, wszystko [szyk 3:2] (5): Chryſtus [...] kazał káżdemu modlić ſye powſzechnie zá wſzyſtki BiałKat 143v; Wkośćiele [...] Kátolickim ſtáráć ſię pilnie o to trzebá/ ábychmy to trzymáli co wſzędzie/ y co záwżdy/ y od wſzytkich wierzono było. Bo to ieſt práwie y właſnie Kátolikom [...] iſz wſzytko wobec powſzechnie zámyka. SkarJedn 26, 146, 318; SarnStat 1211.

Synonimy: ogulnie, pospołu.

JR