« Poprzednie hasło: POWZDANY | Następne hasło: [POWZDAWAĆ SIĘ] » |
[POWZDAWAĆ vb impf
o prawdopodobnie jasne (tak w po-); w inf -dåw-; w formach praes prawdopodobnie -dåw-, -daj- (tak w dawać); drugie a jasne.
Fleksja
inf | powzdåwać | |||
---|---|---|---|---|
indicativus | ||||
praes | ||||
sg | pl | |||
1 | powzdåwåm | |||
3 | powzdaje | powzdåwają |
inf powzdåwać. ◊ praes 1 sg powzdåwåm. ◊ 3 sg powzdaje. ◊ 3 pl powzdåwają.
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. s.v. powzdać.
Znaczenia
1. Przekazywać, oddawać: Powzdawam/ Trado, concedo. Volck Ttt.
a. Przekazywać z mocą prawną (o przenoszeniu przed sądem praw do nieruchomości); addicere, emancipare, mancipare, tradere, transcribere, mancipio vel mancupio dare Cn [co komu]: A pomięniony Wociech Domagala z Iadwygą zoną ſwoią, iedęn drugięmu po ſmiercy powzdawaią thęn mielcuch ze po ſmiercy męzowei, nykt nie ma do tego, procz zony. Thak thez on po ſmiercy zęnyny. ZapWpolJutr 1548 4/16v; dobrowolnie przedal rolią Pawlowy sąſiadowy naſzęmu, za pięć grzywięn. a thez mu rolią powzdaie, thak długo y fzeroko, iako on ſąm trzymał. ZapWpolJutr 1549 4/17v.
Zwroty: »powzdawać na czasy wieczne«: A przeſtoz ięmu thę rolią powzdaie, na czaſy wieczne. ZapWpolJutr 1549 4/17.
»mocną ręką [= prawomocnie] powzdawać«: A thakze ięmu thę maięthnoſć moczną ręką powzdaie, yz on może znią czynyć co chce, przedać, frymarczyć, albo ku ſwęmu pozytku liepſzęmu obrocyć. ZapWpolJutr 1548 4/16.
b. Przyznawać [co komu]: Bo choćiaż też oni [kaznodzieje] prace/ y náuki/ y dowćipu ſwego przydawáią/ wſzákże wſzytkę chwałę Pánu Chryſtuſowi powzdawáć máią WujPos 1590 299 (Linde s.v. powzdać).
2. Składać rezygnację z pełnienia czegoś; tradere, transmittere Cn [co]: A iż on, [...] swój urząd senijorski albo superintendencki powzdaje a przed nie kładzie, za to żądając, iżby kto inszy, snadź godniejszy, od nich na ten urząd wybran a potwierdzon był AktaSynod II 51.
Formacje współrdzenne cf DAĆ.]
LW