[zaloguj się]
[pdf]

RUBRYKA (13) sb f

rubryka (10), lubryka (3); rubryka Murm (2), FalZioł, BielKron (2), Mącz (2), Calep (2), CiekPotr; lubryka SienLek (2), Strum.

a jasne.

Fleksja
sg pl
N rubryka
G rubryki rubryk
A rubrykę
I rubryką

sg N rubryka (5). ◊ G rubryki (2). ◊ A rubrykę (1). ◊ I rubryką (4). ◊ pl G rubryk (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XIX w.

min. Glinka o czerwonej barwie, z której wyrabiano czerwony barwnik służący głównie do pisania; rubrica Vulg, Calep, Cn; minium Murm, Cn; sinopis Mącz, Cn; lemnia lota, miltus sinopica Cn [rubrica – czerwona glinka Mącz 359a; glinka czerwona, rubryka naska, lubryką chłopi zowią; rubryka, ziemia, abo farba czerwona cudzoziemska – rubrica Cn] (13): Murm 193; Plinius we trzydzieſtych á w piątych kxięgach piſze/ pokoſt z rubriką zmieſzany á przyſmażony/ cżini farbę tego ziela Vrzetu. FalZioł II 139b; BielKron 284 marg; Sinopis, Cinober/ rubriká/ yeſt czerwona fárbá do rozmáyitich rzeczy á zwłaſzczá do piſánia á drukowánia xiąg należąca. Mącz 395c, 222d; Sadzele golenné léczy lubryká/ to ieſt glinká ktorą ćieśle álbo ſtolarze piſzą ná drzewie SienLek 121, 165v; Calep 930a [2 r.]; [wyformował by go [tj. drzewo]/ y przypodobałby ie obrázowi cżłowiecżemu/ ábo ktoremu źwierzęćiu ono drzewo przyrownał/ poſtrychnąwſſy rubryką/ y rumiáną vcżyniwſſy ábo vfarbowawſſy bárwę iego Leop Sap 13/14 (Linde); InwBiskWłocł 1582/318; Rubrica fabrilis Rótelſtein Rubricá ArtNom M8].
Zwrot: »rubryką pisać« (1): Miniare. Rubricieren. Rubriką piſáć. Murm 193.
Zestawienie: »kamień rubryka« (1): Stey źiemie [Westerychu] wożą kámień Rubrykę ktorey tám doſyć/ y Kámień Kálcedan. BielKron 284.
Szereg: »kreda albo lubryka« (1): położyſz ná ónych koléch końcmi Synwagę/ [...] A kiedy iuż będą obá [koły] równé/ tedy náſzmárowáć ſznurek Kredą álbo Lubryką Strum B3.
a. Tytuł rozdziału a. jego części zapisany czerwonym kolorem (1): [Tu okázuie iáko owych dáremna praca ieſt/ kthorzy cżęſtho w vſciech ſwoich miewáią ſłowo Boże/ [...] kthorzy przedſię nic nie myſlą/ iedno áby odcżytháli tylko/ ile mu vſtáwiono á Rubryką zámierzono/ áby tylko odſpiewáli/ á o poſłuſzeńſtwie onemu ſłowie Bożemu namniey nie myſlą GilPos 35v.]
Przen: Krew (1): Zołnierzem być, ſzczere to báłámuctwo. piſzą Zołnierzom párágráfy ná gębie, á ze łbá Y z ćiáłá dobywáią im rubryk żelázem CiekPotr 64.

MN