[zaloguj się]
[pdf]

PRAWODAWCA (13) sb m

Pierwsze i końcowe a oraz o jasne, drugie a pochylone.

Fleksja
sg pl
N prawodåwca prawodåwcy
G prawodåwce
D prawodåwc(o)m
A prawodåwcę
I prawodåwcami

sg N prawodåwca (8). ◊ G prawodåwce (1). ◊ A prawodåwcę (1). ◊ pl N prawodåwcy (2). ◊ D prawodåwc(o)m (1). ◊ [I prawodåwcami.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVII w.

Stanowiący prawo; legislator (lator legis(-um)) BartBydg, Vulg, Cn; legifer, legum conditor a. scriptor Cn (13): BartBydg 80b; Y práwo dawcá práwi táki nie dobry ieſt/ ktory nie obmyśla/ żeby wſzyſtkie ſtany R. P. wzgodźie/ y milośći z ſobą żyli GórnRozm B; Iákoſz práwodawcy tem trżem rzeczam ſtánowiąc práwá dogádzáć zwykli GórnRozm B3, B3 marg, Ev, I4v, L2; Y ieſzcże tenże Apoſtoł/ przenawybornieyſzego naśienia ſłowá Bożego nie rozśiewał/ kiedy P. Bog przez Moyzeſza/ w ſtárym zakonie/ troiákie dźieśięćiny dáwáć roſkázował. Iedne w cżwartych kśięgách Moyzeſzowych/ Lewitom y ſługom kośćielnym ſłużące. Drugie do ofiar Boſkich należące, o ktorych piąte kśięgi tegoż nienágánionego práwodawce wſpomináią. LatHar 128, 327; [Oto Bog wyſoki w mocnośći ſwoiey/ á żaden mu nie ieſt podobny miedzy práwodawcámi. Leop 1577 Iob 36/22 (Linde)].

W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy państwa (1): Cnotá ſámá ſobie ieſt y pewną zasługą/ Sámá ſobie nadgrodą: [...] Tą Arpin/ tą Demoſthen/ tą Lycurg życżliwy/ Práw odawcá [!] Lácońſki w vśćiech ludzkich żywy. RybGęśli D3v.

Szereg: »prawodawca abo dyktator« (1): Iużeś doſyć włożył ná tego twego práwodawcę ábo Dictatora iáko go zwác chceſz/ powiedz też ty ſam/ co złego w obyczáiách/ y w czym inſzem w Polſcze widziſz/ y iáką napráwę temu chćiałbyś wymyślić? GórnRozm L2.
Przen: Dzierżący władzę (2): W mym poſłuſzeńſtwie Iudás práwodawcá chwálny [Iuda rex meus Ps 59/9]/ Hárdy Moábczyk to móy ſzáflik vmywálny. KochPs 87 [idem] 167.

Cf PRAWNIK, [PRAWOSTAWCA], PRAWOTWORCA, PRAWOWŁADŹCA

MP