[zaloguj się]
[pdf]

PRAWUJĄCY SIĘ (24) praet praes act

sie (21), się (3).

a jasne.

Fleksja

sg m N prawujący się (1). ◊ f N prawującå się (3). ◊ pl N m pers prawujący się (5). subst prawując(e) się (2). ◊ G prawujących się (6). ◊ D prawującym się (5). ◊ A prawującé się. (1). ◊ I f prawującémi się (1).

Sł stp s.v. prawować (się), Cn brak, Linde bez cytatu s.v. prawować się.

Procesujący się; będący stroną w sądzie; contendens, litigans JanStat (24): zá któré [pieniądze] ſkazánia od przerzeczonych Miaſt náſzych Rádźiec/ Wóytów/ Láwników/ Przyśięgłych/ którzy żadney władze w tym niemieli/ ſkazánia wyćiągáli y prawo kupowáli/ któré mocy nie miáło/ áni ſtać mogło: á niewinné ludźi práwuiący [!] [JanStat: práwuiącé] ſie oſzukawáli ſumpty/ pracámi/ wydatki/ nakłády ich morduiąc nieſpráwiedliwie SarnStat 954.
Wyrażenie: »strona prawująca się« = litigans, pars litigans, litigator JanStat [szyk 8:2] (10): [łatwiej jest sądzić] gdźie Práwo tym ięzykiem ieſt nápiſáne/ kthore y Sędźia y ſtrony práwuiące ſye rozumieią. GroicPorz B4; A iżby ſtrony práwuiące ſię [partes, quae litigans] niebyły [!] zbytniemi nakłádámi od ſądu obćiążone/ trzebáby poſtánowić iáką mierną zapłátę/ ták zá piſánie/ iáko też zá pracę ſędźiow ModrzBaz 92v; SKázuiemy/ iż ieśliby ſtroná práwuiąca ſie przed námi/ álbo przy inych Pánów obecnośći/ ábo téż niebytnośći śmiał mówić: że Sędźia źle poſtąpił/ y zły Dekret vczynił: tedy [...] SarnStat 560 [idem 795]; Abowiém Roki y Wiecá będą záwité: któré máią bydź ſądzoné między práwuiącémi ſie ſtronámi [pro partibus constitutis JaStat 481]. SarnStat 718, 535, 784 [2 r.], 795, 807, 812.
a. W funkcji rzeczownika (13):
α. »prawujący się« = litigator Modrz, Calep (12): Y iako pocżcziwa rzecz ieſt słucháiącym prawo wykłádáć, álbo práwuiącym ſie według prawa ſwoy wyrok otworzić: także wſtydliwa á niepocżcziwá ſpráwa ieſt/ to ieſt/ ſwoię pracę w tey mierze podług vgody á zá pieniądze przedawać. KwiatKsiąż I4v; widźimy że wielkie mnoſtwo práwuiących ſię/ bárzo wiele cżáſu prozno trawi/ nakłády wielkie podeymuie ModrzBaz 138v, 138; Calep 608a; A ieſliby piérwſzégo dnia Roków do południá wſzyſcy práwuiący ſie nie mogli bydź odpráwieni: chcemy/ áby [...] SarnStat 785; Wyiąwſzy żeby niektórzy z przerzeczonych práwuiących ſie rozumieli moc otrzymáć lepſzé ſkazánié w rzeczách ſwoich nád ono iuż vczynioné: tedy od tákowych do ſámégo Maieſtátu náſzégo będźie wolno áppellowáć SarnStat 956, 784 [2 r.], 785, 953, 954, 956.
β. »prawująca się« (1): Litigatrix, Hádrowniczká/ Zwádźicielka/ Práwuyąca ſie. Mącz 195d.

Cf PRAWOWAĆ SIĘ

MP