[zaloguj się]
[pdf]

PRĄD (11) sb m

Fleksja
sg pl
N prąd prądy
G prądu
A prąd
I prąd(e)m
L prądzie

sg N prąd (4). ◊ G prądu (1). ◊ A prąd (3). ◊ I prąd(e)m (1). ◊ L prądzie (1). ◊ pl N prądy (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XIX w.

1. Nurt, strumień wody (4): Ale to wiédz/ kiedy iuż Rybá w ſkoczy ná prąd/ by y ſam chłop wſkoczył/ tedy iéy iuż nie zábróni Strum K3v.
Wyrażenie: »prąd wody« [szyk 1:1] (2): Abowiém kiedy by Prąd wielki wody ná nié ſzedł/ tedy iéy ſobie [karpie] nie zágrzeią y rády w niéy poźiębną Strum Pv, O2.
Przen (1): Toć [Pismo Św.] yeſt on prąd z koſcyołá płynący/ o ktorym Ezechiel prorok piſſe/ iż go żaden człowyek przebrnąć nyemogł KromRozm II p4.
2. Stercząca z dna przeszkoda utrudniająca żeglugę (7):
a. Zwalony pień drzewa (5) : Drzewá/ ktore ſię iuż rozſtało z Lądem Iuż drzewem nie zow/ ále ie zow Prądem. KlonFlis F2v; Bywáły Rotman łacwie ſię w tym ſpráwi/ Bo ſię ná prądźie wodá kędźierzáwi KlonFlis F2v, F2v, F3.
Szereg: »rafa abo prąd« (1): Zebyś ſię ráffy miał ſtrzedz ábo prądu/ Wſkok ty ná miáłcżą do niſkiego lądu/ Lepiey ſię tobie ná piaſek wywinąć/ Niż wártem płynąć. KlonFlis F2.
b. Skała podwodna, rafa; przen (2): Ten między námi człowiekiem ſczęśliwym/ Kto w żeglowániu morzá popędliwym Przeminął Sirtſkié ludotrátné prądy? GosłCast 55.
Wyrażenie: »skalny prąd« (1): Ták człowiek/ gdy ná ſkálny prąd nienáwątlony Tráfi/ á plec ſwóy mocny nieporuſzony/ Stáwi ná ſczekotliwé á odlotné wáły/ Ten ſam mężny Bohátyr y mąż doſkonáły. GosłCast 42.

Synonimy: 1. nurt, promień, strumień.

Cf PRĄDOWINA

JDok