« Poprzednie hasło: PROBOWANY | Następne hasło: PROCA » |
[PROBOWNY ai
Teksty nie oznaczają ó.
Fleksja
sg | ||
---|---|---|
m | N | probowny |
G | probown(e)go | |
A | probowny |
sg m N probowny. ◊ G probown(e)go. ◊ A probowny.
Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.
Znaczenia
Związany z próbowaniem:
a. Służący do dokonywania prób:
Wyrażenie: »probowny kamień« = służący do badania czystości metali szlachetnych [szyk zmienny]: Też y tho grunt pod złoto pewny: Weźmi Probownego kámieniá tártego z białkiem iáiowym/ áby ku piſániu doſyć rzadko było/ tymże piſz SienHerb 585b (Linde błędnie: prochowny); Kámień probowny/ ná ktorym złotá doświadcżáią/ Porphyrites niger ſiue lapis Lydius. Probier ſein. SienHerb K#v; OtwinWypis 191.
b. Próbny, w czasie którego sprawdza się przydatność kandydata:
Wyrażenie: »rok probowny« = okres postulatu w klasztorze: Ale ieſliby kto w zupełnych lećiech Mnichem zoſtał/ ten iuż y Lennych y Mieyſkich praw ieſt oddalony [...]/ y choćby potym z Klaſztorá wyſzedł/ poki rok probowny niewynidźie/ [tedy ſie przedſię niech nieſpodźiewa do ſtanu raz opuſzcżonego przywroćić.] SzczerbSpecSax 249 (Linde).
Synonim: 1. probierny, probirski.
Cf PROBNY]
ALKa