[zaloguj się]
[pdf]

PROWADZENIE (46) sb n

o, a oraz pierwsze e jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N prowadzenié
G prowadzeniå
D prowadzeniu
A prowadzeni(e)
I prowadzeni(e)m, prowadzenim
L prowadzeniu

sg N prowadzenié (26); -é (7), -(e) (19). ◊ G prowadzeniå (7); -a (6), -(a) (1). ◊ D prowadzeniu (3). ◊ A prowadzeni(e) (3). ◊ I prowadzeni(e)m (2) ActReg, LatHar, prowadzenim (1) SkarŻyw. ◊ L prowadzeniu (4).

Sł stp, Cn notuje, Linde bez cytatu; poza tym XVII (z Cn) – XVIII w. s.v. prowadzić.

I. Rzeczownik od „prowadzić”; ductus Mącz, Cn; commeatus, deductio, ductio, traductio Cn (39):
1. Od znaczenia ‘iść lub jechać z kimś do określonego miejsca’; comitatus Cn [w tym: kogo, czyje (13)] (30): Ductus, Prowádzenie/ Prziwodzenie. Mącz 96a.
a. Towarzyszenie w drodze; assectatio Mącz, Calep; pompa Mącz, Cn; prosequium Cn (11): Mącz 385a; Assectatio – Prowadzenię, naſzladowanie. Calep 104b.

prowadzenie dokąd do czego [= w jakim celu] (1): Pompa nuptialis, Prowádzenie młodego páná s obłubiencą do kośćioła do śłubu. Mącz 309a.

Przen: O Bogu: Opieka w drodze [czyje] (2): ábyſmy zá twym prowádzeniem/ ſzcżęśliwie ná mieśce/ do ktorego idźiemy/ byli dowiedźieni LatHar 633.
Wyrażenie: »za prowadzenim boskim« (1): Zá prowádzenim tedy Boſkim przyſzedł [Jakub] w dom Labáná wuiá ſwego SkarŻyw 347.
α. Dla uczczenia, w orszaku honorowym; deductio honorifica Cn (1): przyięcie per vniuersum Regnum Króla I Zygmunta, prowadzenie ryczerczerstwo [!] et id genus. ActReg 149.
β. Uczestniczenie w pogrzebie; pompa funebris Cn (7): Około prowadzenia Zydów vmárłych. SarnStat 253.
Wyrażenia: »prowadzenie do grobu« = funus Mącz; exsequiae Calep [szyk 2:2] (4): Iezuſa milégo do grobu prowadzenijé/ ij w grob wlożenijé. OpecŻyw 157; Mącz 140d; Gdyż ſłyſzyſz iáko rozne będzye prowádzenie thwoye do grobu twoiego z onym nędznym Lázárzem/ to ieſt/ z wiernym á niewinnym cżłowiekiem. RejPos 164v; Calep 387a.

»umarłego prowadzenie« (1): Funus, Pogrzeb/ vmárłego do grobu prowádzenie. Mącz 140d; [BzowRóż 112].

b. Wskazywanie celu i drogi do niego (5): iáko poſłány był ieden z nich [aniołów] dlá Abráhámá/ drugi dla prowádzenia Lotá CzechRozm 42v; Ná ołtarzu ofiáry cżynił/ y dziękował P. Bogu zá dobrodzieyſtwá/ obronę/ prowádzenie/ y nádzieię SkarŻyw 283.

prowadzenie dokąd (1): gdy ſie dowiedował Moyżeſz v Bogá/ kogoby z nim poſłáć chćiał/ dla prowádzenia ludu Izráelſkiego do źiemie obiecáney: tedy mu ták Bog odpowiedział: [...] CzechRozm 17.

Przen: O Bogu: wskazywanie właściwego postępowania (1): Tám ſię nám tá świeca przyda/ [...] ktora ieſt Iezus Chryſtus. ktorego gdy ná wzor tego Symeoná/ w Sákrámenćie obeymiem/ á ſobie go ku świátłośći/ obronie y prowádzeniu zá wodzá wezmiem: [...] tedy niezábłądzim SkarŻyw 115.
α. O gwieździe [czego = co prowadzi] (1): Iezu ienżes ſie Krolom ku chwaleniu z prowadzenia Gwiazdy Przijeżdżaiączym był obiawion. TarDuch B.
c. Doprowadzanie wbrew woli, przez stosowanie przemocy (12): Lekkośći przycżynia/ dwu łotrow z Pánem IEzuſem prowádzenie. LatHar 319.

prowadzenie do kogo (2): Trzećia [część] zámyka w ſobie prowádzenie do Annaſzá/ żáłoſne/ ſromotne/ y boleſne. LatHar 316, 317.

prowadzenie od kogo ku komu (2): OpecŻyw [123]; Sromotne iezuſa milego od Heroda ku Piłatowi prowadzenie OpecŻywSandR nlb 4v.

prowadzenie skąd (3): LatHar 318 marg, 712 marg; [rozmyślanie] z krzyżem z miáſtá prowádzenia. SiebRozmyśl I3v.

prowadzenie dokąd (3): Iezuſa milégo z biciem/ z pchanim do miaſta Ieruzalem prowadzenijé. OpecŻyw 107v; OpecŻywSandR nlb 4; LatHar 724 marg.

Wyrażenie: »na śmierć prowadzenie« (1): Ná śmierć prowádzenie. LatHar 699 marg.
d. Dowodzenie ciągnącym wojskiem [przez co] (1): [wiele krajów koronnych] y Electią przeszła zgromadną y potym rozruchami. zwiedzeniem woisk prowadzeniem Zołnierza przez rozne mieysca, barzo nadnisczonych iest ActReg 134.
2. Transportowanie [czego skąd dokąd] (1): y Kommiſsarze do Zmódźi wyſzlemy/ którzyby poſtánowili y okazáli drogę narodowi ſzlácheckiému/ ku prowádzeniu ze Zmudźi do Prus rzeczy wſzelákich SarnStat 1222.
3. Doprowadzanie wody; derivatio Mącz, Cn (5):
Wyrażenie: »prowadzenie wod(y)« [w tym: do czego (1), skąd (1) ] = derivatio aquae Mącz; derivatio fluminum, deductio a. ductio a. ductus aquae(-arum) Cn (5): derivatio aquae, Prowádzenie wody. Mącz 357a; A zwłaſzczá w ſpráwie około Stáwów/ wymiérzánia/ y rybienia ich/ y Prowádzenia do nich wody Strum A2v, kt, Bv; GostGospSieb +3v.
4. Postępowanie, zajmowanie się czymś (2):

prowadzenie czego (1): ábowiem [prawa] nie tylko ſą zwiąſkiem poſpolitego towárzyſtwá [tj. społeczeństwa]/ ále też oſobliwie mierność záchowuią w prowádzeniu iego. Phil D3.

Wyrażenie: »prowadzenie do końca« = kontynuowanie (1): Continuatio, Trwánie/ czinienie czego bes przeſtanku/ kończenie/ prowádzenie przed ſię precz áż do końcá. Mącz 447b.
5. Omawianie jakiegoś tematu (1):
Wyrażenie: »prowadzenie rzeczy« (1): Tractatus, [...] dowód/ prowádzenie á piſmem oſięgnienie rzeczy yákiey. Mącz 461a.
II. Rzeczownik od „prowadzić się”: przenoszenie się na inne miejsce pobytu, przeprowadzanie się; migratio Mącz, Cn; demigratio, mutatio sedis a. loci Cn (5): O corko mieſzkáiąca w Egiptćie/ gotuyże ſię ku prowádzeniu z ſprzętem ſwym [vasa transmigrationis fac tibi] BibRadz Ier 46/19; Migratio, Prowádzenie/ Ciągnienie ná ynſze mieyſce. Mącz 220d; HistLan D3v.
a. Wyprowadzka (2):

prowadzenie czyje (1): A ieſliby ſie kiedy drugyey dzyewce zdáło/ Zebych też kiedy v niey mogł pomieſzkáć máło. Niech cie nic nie obraża moię prowádzenie HistLan C4v.

Szereg: »prowadzenie albo rumowanie« (1): Vſtáwiliſmy/ iż gdybyſmy kogo wykupowáli [...]: Tákowemu [...] pieniądze niemáią być zápowiedáne [...]: Ktorego wykupiwſzy/ ma mu być dano prowádzenie álbo rumowánie zá ſzeſć niedzyel UstPraw A.
III. Przejście, miejsce, którym można wyjść (1): Woły náſze ſą duże/ niechayżeć nie będźie rozerwánie/ áni iákie prowádzenie [nec est quae vagetur]/ á niechay nie będźie krzyk po vlicách náſzych. BibRadz Ps 143/14.
*** Bez wystarczającego kontekstu (1): Derivatio, Wywodzenie/ wyciągánie/ prowádzenie. Mącz 357a.

Cf PROWADZIĆ

Synonim: I.1. postępowanie, ście, wiedzienie; 2. wiezienie; III. chodzenie.

EB