[zaloguj się]
[pdf]

PRZEDAWANIE (68) sb n

Pierwsze e jasne; -då- (59), -da- (3); -då- : -da- Mącz (2:2), SarnStat (39:1); -wa- (62), -wå- (1); -wa- : -wå- WujJud (3:1); końcowe e pochylone.

Fleksja
sg pl
N przedåwanié przedåwaniå
G przedåwaniå
D przedåwaniu
A przedåwanié przedåwaniå
I przedåwaniém
L przedåwaniu

sg N przedåwanié (12); -é (3), -(e) (9). ◊ G przedåwaniå (19). ◊ D przedåwaniu (4). ◊ A przedåwanié (4); -é (2), -(e) (2). ◊ I przedåwaniém (4); -ém (2), -em (1) SarnStat (2:1), -(e)m (1). ◊ L przedåwaniu (21). ◊ pl N przedåwaniå (3). ◊ A przedåwaniå (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde brak.

Oddawanie za pieniądze lub inną wartość materialną, sprzedawanie; venditio PolAnt, Mącz, Modrz, JanStat, JanPrzyw, Cn; nundinatio Calep; venalitas JanStat; promercium, venus, venditatio Cn [w tym: czego (45)] (68):
a. O tym, co przechodzi na własność kupującego (62): ComCrac 12; ukazują też uciski wielkie od stanu miejsckiego w przedawaniu wszytkich rzeczy nam potrzebnych. DiarDop 106; GroicPorz f4; Monopolium, Właſna kupia álbo też przedawánie ſámo przes ſię. Mącz 230c, 191d; ModrzBaz 142; Calep 709b, 781a; CHcemy/ áby káżdy Woiewodá [...] miał moc rzemieſłnikóm [...] pewną miárę y obyczay przedawánia rzeczy w ich rzemieśle [vendendi res suorum artificiorum JanStat 277] poſtánowić SarnStat 285; IAko Król Włádiſław [...] obaczywáiąc iż rzemieſłnicy w przedawániu rzeczy nieſpráwiedliwie ſie záchowáli/ ná to vczynił práwo oſobné SarnStat 285; á oni mieſczánie z Wieliczki máią mieć zupełną moc przedawánia ſoli ná Skłádźie Krákowſkim. SarnStat 373, 262, 270, 275, 285 [2 r.], 386 (16); Monopolia, y przedawánia iáko kto chce bez ſzácunku vrzędnego/ [...] te niedoſtátki ktore w Polſzce ſą wrychle do oſtátniey nędze przywieść mogą. PowodPr 78; KlonFlis A4.

przedawanie kogo (1): Ludzi przedawanie w litwie. MiechGlab **2v.

przedawanie komu (2): A nie máią bydź przymuſzáni/ ku przedawániu miodu Zydom. SarnStat 1223, 679.

przedawanie dokąd (1): O wolnym przedawániu zboza [!] zá gránice SarnStat 295.

W połączeniu z nazwą jednostek miary [na co] (2): Ná Iármárkách Lwowskich [...] ma bydz wolné przedawánié rzeczy ná funty y łokćie SarnStat 1229, 1229.

W połączeniach szeregowych (3): Z tego też práwá [...] vroſły vmowy/ targi/ rozmáithe Contrákty/ kupowánie/ przedawánie/ naymy GroicPorz a2v; SarnStat 946, 1089.

W porównaniu (1): Iáko klin ktory bywa wbit miedzy kámienie ták też grzech záwádza ſię miedzy przedawániem y kupowániem. BibRadz Eccli 27/2.

Wyrażenia: »przedawanie pod więtszą ceną« = licytacja (1): Hastarium venditio auctionaria, Przedáwánie pod więtſzą ceną. Mącz 153c.

»przedawanie imienia« (1): GroicPorz k cf »przedawanie i wzdawanie«.

»przedawanie na jarmarkach« (1): ſkázuiemy: áby było wolné przedawánié rzeczy wſzyſtkich [...] ná Iármárkách [ut libera sit venditio ... in nundinis JanStat 1040] SarnStat 1229.

»kupi przedawanie« (1): tákże przy kupowániu kupi álbo przedawániu [circa ... mercantias emendas vel vendendas JanStat 855]/ [...] ſłuſzny zwyczay [...] w Litwie/ Zmódźi/ y w Ruśi [...] niech będźie chowan SarnStat 1078.

»wolne (jest) przedawanie; wolność przedawania; wolna moc przedawania« = est libera venditio JanStat; libera facultas vendendi JanPrzyw (10;1;1): UstPraw D4v; BudBib 1.Mach 13/36; vſtáwiamy: [...] áby w Bydgoſczy ſzláchćie było wolné przedawánié y zwożenié zboża SarnStat 294; (nagł) O wolnym przedawániu zboza ſzlácheckiégo w Bydgoſczy. (–) SarnStat 294, 295, 338, 386, 679, 946, 1223, 1229 [2 r.].

Szeregi: »przedawanie i (a(l)bo) kupowanie« = venditio (et) emptio Modrz, JanStat [szyk 8:6] (14): BibRadz Eccli 27/2; BudBib 1.Mach 12/36; W kupowániu y przedawániu ktorychkolwiek rzecży/ ieſliby kto vmyślnie iáki fáłſz vcżynił/ niech tego Vrząd nieprzepuſzcża. ModrzBaz 34, 34, 34v; w miáſteczku Krzepicách, tákze iné cztérzy Iármárki roczné, dla przedawánia y kupowánia wołów vſtáwiliſmy. SarnStat 1228, 290, 295, 913, 1078, 1227, 1228 [2 r.]; PowodPr 52. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.]

»spuszczanie i przedawanie« (1): O WOLNOSCI zpuſczánia y przedawánia komu kto chce SarnStat 679.

»przedawanie i wzdawanie« (1): Nátym też Sądźie bywáią zapiſy/ przedawánia/ y wzdawánia Imienia ſtoiącego GroicPorz k.

Wyrażenia przyimkowe w znacz. ‘na sprzedaż’: »ku przedawaniu« (3): od tych rzeczy/ któré [...] ku przedawániu [ad ... vendendum JanStat 1370] w króleſtwie ſą kupioné/ myto nie ma bydź płáconé. SarnStat 399.
~ Zwrot: »wykładać ku przedawaniu« = exponere in venalitatem JanStat (2): A ták kupcy y ktorzy wſzytko wykłádáli ku przedawániu [negotiatores et venditores]/ ſtali przed miáſthem Ierozolimſkim BibRadz 2.Esdr 13/20; SarnStat 1119. ~

»na przedawanie« (1): Saccaria, saccorum mercatura, Spráwowánie miechów ná przedawánie. Mącz 363a.

α. O tym, co nie jest typowym towarem (o stanowiskach i przywilejach) (2): ich [papieży] Symmonią/ kthorzy w przedawániu Biſkupſtw/ y Arcybiſkupſtw/ y inſzych prelatur kośćielnych vżywáią oſądzono/ y potępiono. NiemObr 176.
Szereg: »przedawanie abo kupowanie« (1): A ſtąd też znáć iáko ćięſzki grzech ieſt świętokupſtwo: to ieſt przedawánie ábo kupowánie vrzędow/ dochodow/ y innych rzeczy duchownych. WujNT 430.
b. O działaniach i świadczeniach: udzielanie za pieniądze (6): WujJud 161v marg, Nn2, Nn3; Artykuł o śiedmi Sákrámenćiéch, y o przedawániu świętych rzeczy SarnStat 212.
Szereg: »okupowanie i przedawanie« (1): Tákże okupowánie/ y przedawánie Swiątośći w Koſciele Rzymſkim zwycżáyne/ niezbożne á przeklęte być rozumiemy. WujJudConf 161v.
α. Nierząd (1):
Wyrażenie: »przedawanie siebie« (1): A tańcow álbo ſkokow áza ſię nietrzebá ſtrzec/ ktore ſą naypewnieyſze przedawánie śiebie [lenocinia]/ śiatki do ſproſney á zákazáney nierządnośći? ModrzBaz 55.

Synonim: sprzedawanie.

Cf PRZEDAWAĆ

LWil